Ο σίδηρος ανήκει στην κατηγορία των μετάλλων και είναι πάρα πολύ σημαντικό στοιχείο για τη διατήρηση της υγείας του αίματος. Αποτελεί βασικό συστατικό της αιμοσφαιρίνης, τύπου πρωτεΐνης που εμπεριέχεται στα ερυθρά αιμοσφαίρια, και είναι υπεύθυνη για τη μεταφορά του οξυγόνου από τους πνεύμονες, σε ολόκληρο το σώμα. Εφόσον δεν υπάρχει ικανή ποσότητα σιδήρου, δεν δημιουργούνται αρκετά ερυθρά αιμοσφαίρια για την σωστή μεταφορά του οξυγόνου, με αποτέλεσμα να προκαλείται κόπωση. Αποτελεί, επίσης, συστατικό της μυοσφαιρίνης, της πρωτεΐνης που μεταφέρει και αποθηκεύει το οξυγόνο κυρίως στους μυϊκούς ιστούς.
Ο σίδηρος είναι πολύ σημαντικός για την υγιή ανάπτυξη του εγκεφάλου στα παιδιά, βοηθά στην παραγωγή και τη λειτουργία διαφόρων κυττάρων και ορμονών, στην υγεία των μαλλιών, των νυχιών, του δέρματος και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Σιδηροπενική αναιμία και συμπτώματα
Ο οργανισμός αποθηκεύει τον σίδηρο με τη βοήθεια της πρωτεΐνης φερριτίνη, στο συκώτι, την σπλήνα, τους μυϊκούς ιστούς και τον μυελό των οστών και μεταφέρεται σε όλο το σώμα με τη βοήθεια μιας άλλης πρωτεΐνης που συνδέεται με το σίδηρο, της τρανφερίνης. Σε περίπτωση ελλιπούς πρόσληψης σιδήρου, ο οργανισμός χρησιμοποιεί την ποσότητα που χρειάζεται από τη αποθηκευμένη. Όταν όμως συνεχίσει η μειωμένη πρόσληψη και ελαχιστοποιούνται τα αποθέματα, τότε εμφανίζεται σταδιακά η σιδηροπενική αναιμία.
Η εξέταση των παραπάνω πρωτεϊνών, της φερριτίνης και της τρανσφερίνης, γίνεται πολλές φορές για να ελεγχθεί αν έχει προκληθεί αναιμία.
Τα συμπτώματα της σιδηροπενικής αναιμίας περιλαμβάνουν:
- Υπερβολική κόπωση και αδυναμία
- Ζαλάδα
- Λιποθυμία
- Χρόνιοι πονοκέφαλοι
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Ταχυπαλμία
- Γαστρεντερολογικά προβλήματα
- Ευαισθησία στο κρύο
- Εύθραυστα νύχια
- Τριχόπτωση
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
Οι άνθρωποι που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη για σίδηρο, είναι κι εκείνοι που έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν σιδηροπενική αναιμία. Σε αυτές τις κατηγορίες συμπεριλαμβάνονται:
- Οι έγκυες γυναίκες, οι οποίες χρειάζονται περισσότερα αιμοπετάλια για το έμβρυο.
- Τα παιδιά, λόγω της ταχύτατης ανάπτυξής τους
- Οι γυναίκες κατά την έμμηνο ρύση, λόγω της απώλειας ποσότητας αίματος
- Οι ηλικιωμένοι, λόγω πιθανών χρόνιων ασθενειών και κακής διατροφής
- Οι χορτοφάγοι και οι vegan, λόγω της μη πρόσληψης αιμικού σιδήρου που βρίσκεται στο κρέας και τα ψάρια. Λαμβάνουν βέβαια μη αιμικό σίδηρο από τα λαχανικά, το οποίο, όμως, έχει δυσκολότερη απορρόφηση.
Ποσότητα σιδήρου που χρειαζόμαστε
Η συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα σιδήρου που χρειαζόμαστε, εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία και το φύλο. Ενδεικτικά χρειάζονται ημερησίως:
- 8mg περίπου οι άνδρες
- 18mg περίπου οι γυναίκες από 18 έως 50 ετών, κυρίως λόγω της απώλειας αίματος κατά την έμμηνο ρύση
- 27mg περίπου οι έγκυες γυναίκες
- 8mg περίπου οι γυναίκες μετά τα 50 έτη, περίπου δηλαδή μετά την εμμηνόπαυση
Η υπερβολική κατανάλωση σιδήρου, μολονότι είναι σπάνια, καθώς ο οργανισμός αποθηκεύει επιπλέον ποσότητες από εκείνες που χρειάζονται άμεσα, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο γαστρεντερικό σύστημα και βλάβες σε όργανα, όπως το συκώτι και η καρδιά.
Τροφές πλούσιες σε σίδηρο
Ο σίδηρος συναντάται στη φύση σε πληθώρα τροφίμων και διαχωρίζεται σε δύο κατηγορίες, τον αιμικό και μη αιμικό σίδηρο. Ο αιμικός σίδηρος απορροφάται ευκολλότερα από τον οργανισμό και συναντάται κυρίως στο κόκκινο κρέας, τα πουλερικά και τα θαλασσινά. Ο μη αιμικός απορροφάται δυσκολότερα και βρίσκεται στα φυτικά τρόφιμα.
Η βιταμίνη C βοηθά στην απορρόφηση του σιδήρου, γι αυτό συνιστάται να καταναλώνεται ταυτόχρονα με τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C.
Οι τροφές που είναι πλούσιες σε σίδηρο, περιλαμβάνουν:
Αιμικό:
- Κόκκινο κρέας
- Συκώτι
- Γαλοπούλα
- Κοτόπουλο
- Ψάρια
- Οστρακοειδή
Μη αιμικό:
- Σπανάκι
- Φασόλια
- Φακές
- Πατάτες
- Ξηροί καρποί
- Δημητριακά
- Μαύρη σοκολάτα
Το παρόν άρθρο έχει σαν σκοπό την ενημέρωση και μόνο και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί ιατρική συμβουλή. Αποκλειστικός υπεύθυνος για να σας λύσει τις απορίες, να αξιολογήσει πιθανά συμπτώματα και να σας προτείνει την ενδεδειγμένη διατροφή ή θεραπευτική αγωγή, αποτελεί ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας, στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.
Για αιμοληψία και εξετάσεις αίματος στο σπίτι, σε οποιοδήποτε σημείο της Αττικής βρίσκεστε, μπορείτε να μας καλέσετε στο 210 57 100 88 ή κλείστε το ραντεβού σας online εδώ.
