
Η λοίμωξη της αναπνευστικής οδού (RTIs ) είναι μια μολυσματική ασθένεια που επηρεάζει το αναπνευστικό σύστημα του ανθρώπου.
Αυτές οι λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος μπορεί να επηρεάσουν τα ιγμόρεια, το λαιμό, τους πνεύμονες και τους αεραγωγούς.
Διακρίνονται σύμφωνα με την ανατομία, σε 3 μεγάλες κατηγορίες:
- Λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού
- Ρινίτιδα
- Ωτίτιδα
- Φαρυγγίτιδα ή αμυγδαλίτιδα
- Παραρρινοκολπίτιδα
- Λοιμώξεις μέσου αναπνευστικού
- Επιγλωττίτιδα
- Λαρυγγίτιδα
- Τραχειοβρογχίτιδα
- Βρογχίτιδα
- Λοιμώξεις κατώτερου αναπνευστικού
- Πνευμονία
- Πνευμονικό απόστημα
- Εμπύημα
Αίτια που προκαλούν λοίμωξη του αναπνευστικού
Οι παράγοντες οι οποίοι μπορούν να προκαλέσουν λοιμώξεις (όχι όμως μόνο του αναπνευστικού συστήματος) ανήκουν στις εξής ομάδες μικροοργανισμών :
- Ιοί (ρινοϊοί, αδενοϊοί, ιοί της ινφλουένζας (γρίπης) και της παραϊνφλουένζας (παραγρίπης), κορονοϊοί, ιός του αναπνευστικού συγκυτίου, μεταπνευμονοϊός και ο ιός Boca)
- Μικρόβια
- Μύκητες
- Παράσιτα
Οι τελευταίες δύο κατηγορίες προκαλούν λοίμωξη κάτω από ορισμένες συνθήκες, όπως για παράδειγμα σε ανοσοκατασταλμένα άτομα.
Επίσης οι παράγοντες κινδύνου που κάνουν ένα άτομο πιο πιθανό να αναπτύξει λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος είναι:
- Γρίπη
- Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
- Ηλικία άνω των 65 ετών
- Ηλικία κάτω των 5 ετών
- Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση
Περιβαλλοντικοί παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν φλεγμονή στο σύστημα της αναπνευστική οδού είναι:
- Χημικά
- Καπνός τσιγάρου
- Σκόνη
- Αναθυμιάσεις
- Αλλεργιογόνα
Συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού
Σχετικά με τις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Βήχα
- Πονόλαιμο
- Πονοκέφαλο
- Χαμηλό πυρετό
- Πίεση προσώπου
- Φτάρνισμα
- Μυαλγίες
- Πρησμένους Λεμφαδένες
- Έλλειψη ενέργειας
Τα παιδιά με σοβαρή λαρυγγοτραχειίτιδα (λαρυγγίτιδα) μπορεί επιπλέον να έχουν ταχύπνοια και κυάνωση. Η έναρξη των συμπτωμάτων συνήθως αρχίζει μία έως τρεις ημέρες μετά την έκθεση και διαρκεί 7-10 ημέρες και μπορεί να επιμείνει έως και 3 εβδομάδες. Προειδοποιητικά σημάδια πως το κρυολόγημα έχει εξελιχθεί σε λοίμωξη είναι η διάρκεια των συμπτωμάτων πέρα των 14 ημερών, πυρετός υψηλότερος από 39οC και πύον στις αμυγδαλές.
Τα συμπτώματα για τις λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος περιλαμβάνουν:
- Βήχα
- Πυρετό
- Πόνο στο στήθος
- Ταχύπνοια
- Παραγωγή πτυέλων
- Καταρροή και Ρινική συμφόρηση
- Φλέματα
- Απώλεια όρεξης
- Αφυδάτωση
- Εφίδρωση
Οι ασθενείς με πνευμονία μπορεί επιπρόσθετα να εμφανίσουν μη αναπνευστικά συμπτώματα όπως κεφαλαλγία, μυαλγία, κοιλιακό άλγος, ναυτία, έμετο και διάρροια.
Τα συμπτώματα στις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού είναι σε γενικές γραμμές πιο ήπια κυρίως όσον αφορά την επίδρασή τους στις καθημερινές δραστηριότητες. Αντίθετα οι μικροβιακές λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού έχουν πολύ πιο έντονα συμπτώματα και ο ασθενής είναι καθηλωμένος στο κρεβάτι.
Πώς να αποφύγετε τη μετάδοση RTIs σε άλλους:
- καλύπτετε το στόμα σας όταν βήχετε ή φταρνίζεστε
- πλένετε τακτικά τα χέρια σας
- πετάξτε αμέσως τα χρησιμοποιημένα χαρτομάντιλα
Θεραπεία
Ένα σημαντικό στοιχείο στη θεραπεία ενός ασθενούς με λοίμωξη της αναπνευστικής οδού είναι να αποφασιστεί εάν απαιτείται φαρμακευτική αγωγή. Πολλές λοιμώξεις είναι ιογενείς και απαιτείται μόνο συμπτωματική θεραπεία. Εάν απαιτείται αντιβιοτικό, η επιλογή του φαρμάκου θα εξαρτηθεί από το σημείο της μόλυνσης, τη σοβαρότητα της ασθένειας, την ηλικία του ασθενούς, την παρουσία οποιωνδήποτε άλλων υποκείμενων νόσων, το ιστορικό φαρμακευτικών αντιδράσεων και την πιθανή συμμόρφωση του ασθενούς.
- Καταναλώστε πολλά υγρά και ξεκουραστείτε.
- Η χρήση αφυγραντήρα για την αναπνοή ζεστού, υγρού αέρα μπορεί να προσφέρει ανακούφιση.
- Αποφύγετε τον καπνό του τσιγάρου και άλλους ρύπους, όπως χημικές αναθυμιάσεις.
Ορισμένα φάρμακα που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή μπορεί να προσφέρουν κάποια ανακούφιση από τα συμπτώματα:
- Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) , όπως η ιβουπροφαίνη, η ναπροξένη ή η ασπιρίνη μπορούν να ανακουφίσουν τον πόνο και τον πυρετό
- Η ακεταμινοφαίνη μπορεί επίσης να προσφέρει ανακούφιση από τον πόνο και τον πυρετό
- Η χρήση βρογχοδιασταλτικής συσκευής εισπνοής μπορεί να βοηθήσει στον συριγμό και τη δύσπνοια
- Εάν υπάρχει κάποιο βακτήριο μπορεί να συνταγογραφηθούν αντιβιοτικά , ανάλογα με το πόσο σοβαρή είναι η λοίμωξη και γενικά η υγεία του ατόμου. Αυτά βοηθούν στην αντιμετώπιση βακτηριακής λοίμωξης.
Στην περίπτωση σοβαρότερων περιπτώσεων, μπορεί να είναι απαραίτητη η εισαγωγή και θεραπεία σε νοσοκομείο, καθώς και στο σπίτι του ασθενούς κατόπιν ιατρικής οδηγίας.
Οι θεραπείες μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Ενδοφλέβια υγρά
- Υγροποιημένο οξυγόνο
- Υποστήριξη αερισμού και οξυγονοθεραπεία, όταν έχει μειωθεί η οξυγόνωση του αίματος που είναι απαραίτητη για την οξυγόνωση των ιστών. Κάποια παραδείγματα είναι : το οξυγόνο υψηλής ροής, CPAP, BiPAP ή μηχανικός αερισμός εάν αναπτυχθεί σοβαρή αναπνευστική ανεπάρκεια.
- Αναρρόφηση Τραχειοβρογχικών Εκκρίσεων, αναγκαία διαδικασία αναρρόφησης αυξημένων πτυέλων ή και σε πολλές περιπτώσεις τροφής, που συγκεντρώνονται στην περιοχή της τραχείας και του φάρυγγα. Ο ειδικός καθετήρας μπορεί να εισέρχεται είτε από το στόμα, τη ρινική κοιλότητα, είτε από την είσοδο του τραχειοστομίου σε περίπτωση τραχειοστομίας, ώστε να επέλθει επαρκής αερισμός του ασθενούς.
- Ενδοβλέβιους ορούς – αντιβίωσεις
Να επισημανθεί πως αναφορικά με την χορήγηση φαρμάκων συνίστανται οι γονείς να μη χρησιμοποιούν μη συνταγογραφούμενα φάρμακα για το κρυολόγημα και το βήχα σε παιδιά κάτω των 6 ετών σύμφωνα με τη Ρυθμιστική Αρχή Φαρμάκων και Προϊόντων Υγείας (2009).
Πρόληψη
Αρχικά η πρόληψη χωρίζεται στη πρωτογενή που αφορά στη χορήγηση εμβολίων και στη δευτερογενή που σχετίζεται με την εφαρμογή κανόνων υγιεινής. Η πρόληψη μιας ιογενούς λοίμωξης είναι ένα αρκετά δύσκολο έργο καθώς υπάρχει ένας χαοτικός αριθμός ιών που μπορούν να προκαλέσουν τη λοίμωξη αλλά και εξαιτίας της συννοσηρότητας και των περιβαλλοντικών παραγόντων που τις προκαλούν.
Στην Ελλάδα έχει εμβολιαστεί μόνο το 10-20% για γρίπη και πνευμονιόκοκκο, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη τα ποσοστά ξεπερνούν το 50%.
Ως εκ τούτου η πλειοψηφία του πληθυσμού οφείλει να ακολουθεί ένα σημαντικό αριθμό συστάσεων ώστε να υπάρξει αισθητή μείωση κίνδυνου μετάδοσης του ιού που μπορεί να οδηγήσει σε λοίμωξη.
Χρειάζεται λοιπόν ιδιαίτερη προσοχή και σωστή τήρηση των κανόνων υγιεινής:
- Πλύσιμο χεριών
- Αποφυγή χώρων που συνωστίζονται πολλά άτομα
- Αποφυγή άρρωστων ατόμων
- Χρήση μάσκας ειδικά σε ιατρεία και νοσοκομεία
- Υγιεινός τρόπος διαβίωσης
- Σωστή χρήση συσκευών και ειδών υγιεινής
- Υγιεινή Διατροφή
- Εμβόλια
- Άφθονα υγρά
- Επαρκής ύπνος
- Μείωση καπνίσματος
- Τακτική άσκηση
- Ανιχνευτές μονοξειδίου του άνθρακα
Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν άρθρο έχουν καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ιατρικές συμβουλές. Αποκλειστικός υπεύθυνος για οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας αντιμετωπίζετε ή την σχετική σας πληροφόρηση, είναι ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας, στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.