Οι αμυγδαλές είναι δύο μικρές, ωοειδείς μάζες λεμφικού ιστού που βρίσκονται στο πίσω μέρος του λαιμού. Βοηθούν και λειτουργούν ως μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος προστατεύοντας τον οργανισμό από μικρόβια, λοιμώξεις και ιώσεις.
Η αμυγδαλίτιδα λοιπόν συμβαίνει όταν μολύνονται οι ίδιες, είναι δηλαδή η φλεγμονή των αμυγδαλών. Αν και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, η προσχολική και εφηβική ηλικία παρουσιάζεται ως η συχνότερη και η συνηθέστερη περίοδος εκδήλωσης.
Τύποι αμυγδαλίτιδας
Οι τύποι αμυγδαλίτιδας περιλαμβάνουν διάφορες μορφές της φλεγμονώδους κατάστασης των αμυγδαλών:
1. Οξεία πυώδης αμυγδαλίτιδα:
Χαρακτηρίζεται από συμπτώματα που διαρκούν κάποιες ημέρες έως 2 εβδομάδες. Μπορεί να είναι είτε ιογενής είτε βακτηριακή. Τα δύο αυτά υποείδη δεν έχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ τους οπότε δεν μπορεί κανείς να ξεχωρίσει από ποια έχει προσβληθεί.
- Η ιογενής αμυγδαλίτιδα έχει πιο ήπια συμπτωματολογία και αντιμετωπίζεται χωρίς φαρμακευτική αγωγή.
- Η βακτηριακή αμυγδαλίτιδα οφείλεται σε βακτηριακή μόλυνση, συνήθως από το βακτήριο του στρεπτόκοκκου της ομάδας A και θεραπεύεται με αντιβιοτικά.
2. Υποτροπιάζουσα αμυγδαλίτιδα:
Εμφανίζεται όταν κάποιο άτομο έχει επανειλημμένες περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Μπορεί να προκληθεί από ιογενείς ή βακτηριακές λοιμώξεις.
3. Χρόνια αμυγδαλίτιδα:
Χαρακτηρίζεται από επίμονη φλεγμονή των αμυγδαλών και μπορεί να διαρκέσει πολλές εβδομάδες ή μήνες. Συνήθως προκαλούνται από βακτηριακές λοιμώξεις.
Αίτια
Η αμυγδαλίτιδα μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες:
- Ιοί: Οι ιοί της γρίπης, οι αδενοϊοί, οι ρινοϊοί, ο ιός Epstein-Barr, οι ιοί της ηπατίτιδας Α, και διάφοροι άλλοι ιοί.
- Βακτήρια: Διάφορες βακτηριακές μολύνσεις, όπως οι στρεπτόκοκκοι, ο πνευμονιόκοκκος, ο σταφυλόκοκκος και άλλοι.
- Περιβαλλοντικοί Παράγοντες: Η έκθεση σε καπνό, ξηρό αέρα ή χαμηλές θερμοκρασίες μπορεί να συνδράμουν στην ενεργοποίηση της αμυγδαλίτιδας.
- Άλλοι Παράγοντες: Αλλεργίες, κακές συνήθειες διατροφής ή αδυναμία ανοσοποιητικού συστήματος συμβάλουν στην εμφάνιση της αμυγδαλίτιδας.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της αμυγδαλίτιδας είναι παρόμοια σε παιδιά και ενήλικες και περιλαμβάνουν:
- Υψηλό πυρετό (38°C ή περισσότερο)
- Πονόλαιμο
- Δυσκολία ή πόνος κατά την κατάποση
- Αίσθημα κόπωσης
- Πονοκέφαλο
- Βήχα
- Πόνο στο αυτί, ο οποίος είναι συνήθως αντανακλαστικός
- Πόνο στις αρθρώσεις
- Λαρυγγίτιδα
- Απώλεια όσφρησης
- Ρινική συμφόρηση
- Εκκρίσεις από τη μύτη
- Πρησμένες αμυγδαλές
- Διόγκωση λεμφαδένων
- Απώλεια όρεξης
- Σιελόρροια
Να σημειωθεί πως ο πόνος στα αυτιά κατά την κατάποση συνήθως οφείλεται στην αμυγδαλίτιδα χωρίς να υπάρχει απαραίτητα ταυτόχρονη ωτίτιδα. Ωστόσο, είναι σημαντικό ο ιατρός να ελέγξει όλα τα συστήματα (μύτη, λαιμός, αυτιά) κατά την κλινική εξέταση.
Η οξεία αμυγδαλίτιδα μπορεί να μεταδοθεί για 24 έως 48 ώρες πριν εμφανιστούν συμπτώματα. Όταν λαμβάνεται αντιβίωση για βακτηριακή αμυγδαλίτιδα, η πιθανότητα μετάδοσης μειώνεται μετά από 24 ώρες από την έναρξη της αντιβίωσης. Συνήθως, χρειάζονται 2 με 4 ημέρες από τη μόλυνση για να εμφανιστούν τα συμπτώματα. Στις περισσότερες περιπτώσεις η αμυγδαλίτιδα είναι αυτοπεριοριζόμενη και θεραπεύεται με αντιβιοτικά. Ωστόσο, όταν υπάρχει συχνή επανάληψη ή σοβαρή επιπλοκή, μπορεί να απαιτηθεί η αφαίρεση των αμυγδαλών με χειρουργική επέμβαση (αμυγδαλεκτομή).
Η αφαίρεση αμυγδαλών, ή αλλιώς αμυγδαλεκτομή, αποτελεί χειρουργική επέμβαση, η οποία ενδείκνυται σε ορισμένες περιπτώσεις όπως:
- Υποψία για σοβαρή νόσο, όπως νεοπλασία, που απαιτείται ιστολογική εξέταση
- Υπερτροφία των αμυγδαλών που προκαλεί σοβαρά προβλήματα στη διατροφή και την αναπνοή του ατόμου
- Συχνές αμυγδαλίτιδες, όπως έξι επεισόδια τον τελευταίο χρόνο ή τρία επεισόδια ετησίως τα τελευταία τρία χρόνια
- Ιστορικό περιαμυγδαλικού αποστήματος
- Υποψία ή εμφάνιση ρευματικού πυρετού, ή ενδοκαρδίτιδας
Αντίθετα, η αφαίρεση των αμυγδαλών δεν ισχύει σε περιπτώσεις όπου:
- Οι αμυγδαλές είναι μεγάλες χωρίς να προκαλούν άλλα συμπτώματα
- Η συχνή παρουσία τροφίμων στις κρύπτες των αμυγδαλών
- Η δυσάρεστη αναπνοή
- Οι συχνές αναπνευστικές λοιμώξεις
- Η αλλεργική ρινίτιδα και το άσθμα
- Πυρετός άγνωστης αιτιολογίας
- Η επιθυμία ή επιμονή οικογενειών χωρίς ιατρική δικαιολογία
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση της αμυγδαλίτιδας εξαρτάται από την αιτία και τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Αν προέρχεται από ιό και είναι ήπια, συνήθως συστήνονται:
- Ανάπαυση
- Ενυδάτωση
- Διατροφή με μαλακά φαγητά που δεν ερεθίζουν το λαιμό
- Λήψη παυσίπονων για ανακούφιση από τον πόνο και τον πυρετό
- Γαργάρες με ειδικά στοματικά διαλύματα ή αλατόνερο
Αν η λοίμωξη οφείλεται σε βακτήριο, εκτός από τα παραπάνω μπορεί να απαιτηθεί λήψη αντιβιοτικών για κάποιες ημέρες.
Σημαντικό είναι να ενημερώσετε τον ιατρό για πιθανές αλλεργίες σε αντιβιοτικά για να αποφευχθούν ενδεχόμενες επιπλοκές.
Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν κείμενο έχουν καθαρά ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ιατρικές συμβουλές. Ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος για την ορθή και ολοκληρωμένη ενημέρωση, διάγνωση και πιθανή θεραπεία σε οποιοδήποτε θέμα υγείας αντιμετωπίζετε και στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.
