Η φαρυγγίτιδα αποτελεί μια φλεγμονή του φαρυγγικού ιστού, του τμήματος του λαιμού που βρίσκεται πίσω από το στόμα και τη μύτη. Το οίδημα αυτό μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό, πόνο, δυσκολία στον λόγο και δίνει συχνά την αίσθηση ενός «γρατζουνίσματος». Είναι μια από τις πιο κοινές ασθένειες που επηρεάζουν τον ανώτερο αναπνευστικό σωλήνα.
Ωστόσο, μπορεί επίσης να επηρεάσει και άλλα μέρη του σώματος, όπως:
- Τα αυτιά: Ο φάρυγγας συνδέεται με το αυτί μέσω μιας σωληνοειδούς δομής που ονομάζεται ευσταχιανή σάλπιγγα. Η φλεγμονή του φάρυγγα μπορεί να προκαλέσει αντίστοιχα πληγή της ευσταχιανής σάλπιγγας, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αίσθημα συμφόρησης ή πόνου στο αυτί.
- Τις αμυγδαλές: Οι αμυγδαλές είναι δύο μικροί λεμφαδένες που βρίσκονται στο πίσω μέρος του λαιμού. Η φλεγμονή των αμυγδαλών, που ονομάζεται αμυγδαλίτιδα, συχνά συνοδεύει τη φαρυγγίτιδα.
- Τους πνεύμονες: Σε σπάνιες περιπτώσεις, η φαρυγγίτιδα μπορεί να εξαπλωθεί στους πνεύμονες και να προκαλέσει πνευμονία.
- Το πίσω μέρος της γλώσσας.
- Τον ουρανίσκο.
Τύποι Φαρυγγίτιδας
Η φαρυγγίτιδα μπορεί να διακριθεί σε δύο βασικούς τύπους ανάλογα με την αιτία που την προκαλεί:
- Ιογενής φαρυγγίτιδα: Είναι η πιο συνηθισμένη μορφή και συνήθως οφείλεται σε ιούς όπως ο ρινοϊός, ο αδενοϊός και ο ιός της γρίπης. Ο ιός Epstein-Barr, που αποτελεί την κύρια αιτία της λοιμώδους μονοπυρήνωσης, μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ιογενή φαρυγγίτιδα. Ο τελευταίος ανιχνεύεται με μια απλή αιμοληψία, κάτι το οποίο συστήνεται να γίνει λόγω της σοβαρότητας του ώστε είτε να αποκλειστεί σαν ενδεχόμενο είτε να αντιμετωπιστεί άμεσα. Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν από μόνα τους σε 7-10 ημέρες.
- Βακτηριακή φαρυγγίτιδα: Συνήθως προκαλείται από το βακτήριο Streptococcus pyogenes, γνωστό ως στρεπτόκοκκος, αλλά μπορεί να είναι υπεύθυνα και άλλα βακτήρια όπως η γονόρροια και τα χλαμύδια. Τα συμπτώματα είναι συχνά και πιο έντονα και μπορεί να περιλαμβάνουν πυρετό, πόνο στο σώμα και πονοκέφαλο. Η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει τη χρήση αντιβιοτικών.
Επιπλέον, η φαρυγγίτιδα μπορεί να διακριθεί σε οξεία και χρόνια ανάλογα με τη διάρκεια της.
- Οξεία φαρυγγίτιδα: Διαρκεί λιγότερο από 10 ημέρες.
- Χρόνια φαρυγγίτιδα: Διαρκεί περισσότερο από 10 ημέρες. Η χρόνια φαρυγγίτιδα μπορεί να προκαλείται από διάφορους παράγοντες, όπως αλλεργίες, ερεθισμούς από τον καπνό, τη ρύπανση και ορισμένες ασθένειες, όπως η ιλαρά και η ερυθρά.
Αίτια της Φαρυγγίτιδας
Η φαρυγγίτιδα μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες:
- Ιοί: Οι ιοί είναι η πιο κοινή αιτία φαρυγγίτιδας. Οι πιο συχνοί ιοί που προκαλούν φαρυγγίτιδα είναι ο ρινοϊός, ο αδενοϊός, ο ιός της γρίπης και ο ιός Epstein-Barr.
- Βακτήρια: Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α είναι το πιο κοινό βακτήριο που προκαλεί φαρυγγίτιδα. Άλλα βακτήρια που μπορεί να προκαλέσουν φαρυγγίτιδα είναι η γονόρροια και τα χλαμύδια.
- Αλλεργίες: Οι αλλεργικές αντιδράσεις σε ορισμένες ουσίες, όπως η γύρη, το τρίχωμα των κατοικίδιων ζώων ή τα ακάρεα της σκόνης μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή στο φάρυγγα και να οδηγήσουν σε φαρυγγίτιδα.
- Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Η έκθεση σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως ο καπνός του τσιγάρου, οι χημικές αναθυμιάσεις ή ο ξηρός αέρας, μπορεί να ερεθίσουν το λαιμό.
- Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ): Η ΓΟΠ είναι μια πάθηση στην οποία τα οξέα από το στομάχι ανεβαίνουν στον οισοφάγο και ίσως να προκαλέσουν φλεγμονή.
Συμπτώματα
Η μετάδοση της φαρυγγίτιδας από άτομο σε άτομο γίνεται μέσω σταγονιδίων που μεταφέρονται με τον αέρα όταν κάποιος φορέας βήχει ή φτερνίζεται. Τα σταγονίδια αυτά μπορούν να εισέλθουν στο στόμα ή τη μύτη ενός άλλου υγιούς ατόμου και να προκαλέσουν μόλυνση. Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται περίπου 2-4 ημέρες μετά την έκθεση στον ιό ή το βακτήριο που την προκαλεί και ποικίλλουν ανάλογα με την αιτία της.
Τα συμπτώματα της βακτηριακής φαρυγγίτιδας είναι παρόμοια με αυτά της ιογενούς φαρυγγίτιδας, αλλά είναι συνήθως πιο σοβαρά. Τα πιο κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Πόνο ή/και δυσκολία στην κατάποση και την ομιλία
- Ερεθισμό στο λαιμό
- Πρήξιμο στις αμυγδαλές
- Πυρετό
- Κόπωση
- Μυαλγίες
- Πονοκέφαλο
- Ρίγη
- Εμφάνιση εξανθημάτων
- Βήχας
- Ρινική καταρροή
- Αίσθημα συμφόρησης
- Δυσκολία στην αναπνοή
Εάν έχετε συμπτώματα φαρυγγίτιδας, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν ιατρό για να προσδιοριστεί η αιτία της και να λάβετε την κατάλληλη θεραπεία.
Σε περίπτωση που δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, υπάρχει πιθανότητα δημιουργίας επιπλοκών. Οι επιπλοκές της φαρυγγίτιδας είναι σπάνιες, αλλά μπορεί να είναι σοβαρές. Οι πιο κοινές επιπλοκές περιλαμβάνουν:
- Απόστημα στις αμυγδαλές: Το απόστημα στις αμυγδαλές είναι μια συλλογή πύου που μπορεί να αναπτυχθεί στην περιοχή και τα συμπτώματα περιλαμβάνουν έντονο πόνο στο λαιμό, δυσκολία στην κατάποση και πυρετό.
- Οξεία μέση ωτίτιδα: Η οξεία μέση ωτίτιδα είναι μια λοίμωξη του μέσου ωτός με συμπτώματα όπως πόνο στο αυτί, μείωση της ακοής και ρινική καταρροή.
- Ιγμορίτιδα: Η ιγμορίτιδα είναι μια λοίμωξη των ιγμορείων, των κενών χώρων που βρίσκονται πίσω από τα μάτια. Τα συμπτώματα αποτελούνται από πονοκέφαλο, ρινική συμφόρηση και ρινική καταρροή.
- Ρευματικός πυρετός: Ο ρευματικός πυρετός είναι μια σπάνια αλλά σοβαρή επιπλοκή της φαρυγγίτιδας που προκαλείται από τον στρεπτόκοκκο. Τα συμπτώματα που εμφανίζονται είναι πυρετός, πόνος στις αρθρώσεις, φλεγμονή καρδιάς και εγκεφάλου.
Θεραπεία και Τρόποι Αντιμετώπισης
Για την ανακούφιση του πόνου και της φλεγμονής του λαιμού, προτείνονται τα ακόλουθα:
- Κοινά παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη φάρμακα
- Γαργάρες με αλατόνερο
- Επαρκής Ενυδάτωση
- Ηρεμία και ξεκούραση
- Ζεστά ροφήματα με βότανα: Εκχυλίσματα από βότανα όπως το θυμάρι, η μέντα και ο ευκάλυπτος τα οποία έχουν καταπραϋντικές ιδιότητες για το φάρυγγα και ελευθερώνουν την αναπνοή. Τα αποστάγματά τους μπορούν να χρησιμοποιηθούν για γαργάρες αλλά και μέσω εισπνοών ώστε να ανοίξουν οι αεραγωγοί και να μειωθεί αισθητά ο πόνος. Ζεστό νερό με μέλι και λεμόνι, ή τσάι του βουνού μπορούν να βοηθήσουν επίσης στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Εάν η φαρυγγίτιδα είναι σοβαρής μορφής, ο θεράπων ιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει επιπλέον:
- Αντιβιοτικά, εάν η φαρυγγίτιδα προκαλείται από βακτήρια
- Στεροειδή, εάν η φαρυγγίτιδα προκαλείται από αλλεργίες
- Φάρμακα για τη ΓΟΠ, εάν η φαρυγγίτιδα προκαλείται από ΓΟΠ
Γενικότερα, με την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων συστήνεται η παρακολούθηση από έναν ειδικό ώστε ο ασθενής να έχει την πιο άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση της εκάστοτε περίπτωσης.
Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν κείμενο έχουν καθαρά ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ιατρικές συμβουλές. Ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος για την ορθή και ολοκληρωμένη ενημέρωση, διάγνωση και πιθανή θεραπεία σε οποιοδήποτε θέμα υγείας αντιμετωπίζετε και στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.