Η βρογχίτιδα είναι μια φλεγμονή των βρόγχων του ανθρώπου, των αεραγωγών δηλαδή που μεταφέρουν τον αέρα στους πνεύμονες. Χαρακτηρίζεται από έντονα παραγωγικό βήχα διάρκειας τουλάχιστον 5 ημερών και ταξινομείται σε δύο τύπους: την οξεία και την χρόνια.
Οξεία βρογχίτιδα
Η πιο συνήθης μορφή βρογχίτιδας είναι η οξεία. Προκαλείται κυρίως από:
- Ιογενείς λοιμώξεις (αδενοϊοί, ιός γρίπης Α & Β, κορονοϊός) παρόμοιες με αυτές που προκαλούν το κοινό κρυολόγημα.
- Βακτηριακές λοιμώξεις.
- Εκθέσεις σε ουσίες που ερεθίζουν τους πνεύμονες, όπως το κάπνισμα, η σκόνη, αναθυμιάσεις, αλλεργίες, ατμοί και περιβαλλοντική ρύπανση.
- Αδυναμία του ανοσοποιητικού συστήματος, η οποία μπορεί να οφείλεται σε ασθένειες, όπως το κοινό κρυολόγημα, ή σε χρόνιες παθήσεις όπως το άσθμα.
Τα συμπτώματα που παρουσιάζονται είναι τα εξής:
- Βήχας (κυρίως παραγωγικός)
- Παχύρευστες βλεννώδεις εκκρίσεις
- Δύσπνοια
- Πόνος στο στήθος
- Πυρετός
Συνήθως, η οξεία βρογχίτιδα βελτιώνεται εντός λίγων εβδομάδων χωρίς ιατρική παρακολούθηση και καθοδήγηση.
Χρόνια βρογχίτιδα
Η χρόνια βρογχίτιδα είναι πιο σοβαρή πάθηση, η οποία χρήζει ιατρικής παρέμβασης. Χαρακτηρίζεται από επίμονο επαναλαμβανόμενο παραγωγικό βήχα για χρονικό διάστημα αρκετών μηνών. Αναφέρεται ως μια από τις καταστάσεις που περιλαμβάνονται στη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), μια ομάδα πνευμονικών παθήσεων που προκαλούν απόφραξη της ροής του αέρα και δυσκολία στην αναπνοή.
Οι αιτίες της χρόνιας βρογχίτιδας ενδεικτικά είναι:
- Κάπνισμα, ακόμα και παθητικό
- Ερεθιστικοί παράγοντες, όπως έκθεση σε χημικές ουσίες ή σκόνη
- Αλλεργίες
- Γονιδιακή προδιάθεση
Τα βασικά συμπτώματα που εκδηλώνονται είναι:
- Επίμονος βήχας (κυρίως παραγωγικός)
- Παχύρευστες βλεννώδεις εκκρίσεις
- Δύσπνοια
- Πόνος στο στήθος
- Συριγμός κατά την αναπνοή
Η χρόνια βρογχίτιδα δεν θεραπεύεται, όμως μπορεί να αντιμετωπιστεί με τα κατάλληλα φάρμακα και κάνοντας αλλαγές στον τρόπο ζωής. Οι στόχοι της θεραπείας είναι να ανακουφιστούν τα συμπτώματα, να επιβραδυνθεί η εξέλιξη της νόσου και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Επιπλοκές βρογχίτιδας
Οι σοβαρές περιπτώσεις βρογχίτιδας εξελίσσονται συχνά σε πνευμονία, η οποία αποτελεί την πιο συνηθισμένη επιπλοκή. Η πνευμονία εμφανίζεται όταν η μόλυνση εξαπλώνεται στους πνεύμονες, γεμίζοντάς τους με υγρό. Στατιστικά περίπου 1 στις 20 περιπτώσεις βρογχίτιδας εξελίσσεται σε πνευμονία.
Οι ακόλουθες κατηγορίες ατόμων έχουν σίγουρα πιο αυξημένο κίνδυνο κατάληξης σε πνευμονία λόγω των συνθηκών τους:
- Ηλικιωμένοι
- Καπνιστές
- Άτομα με υπάρχουσες παθήσεις όπως καρδιακές, ηπατικές ή νεφρικές ασθένειες
Η πνευμονία μπορεί να αντιμετωπιστεί συνήθως με αντιβιοτικά στο σπίτι σε περιπτώσεις ήπιας μορφής. Ωστόσο, οι πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να απαιτήσουν νοσοκομειακή παρακολούθηση και αγωγή.
Διάγνωση
Με την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων, θα πρέπει να αναζητήσουμε τουλάχιστον μια ιατρική συμβουλή, αν όχι να επισκεφτούμε τον ιατρό μας, ώστε να προσδιορίσουμε την αιτία τους. Στη συνέχεια εκείνος θα ακολουθήσει μια διαδικασία όμοια με την ακόλουθη για να προσδιορίσει την ασθένεια και να δώσει την κατάλληλη αγωγή:
- Λήψη ιατρικού ιστορικού: Η εκτενής λήψη του ιστορικού του ασθενούς συμβάλλει στον προσδιορισμό της αιτία της βρογχίτιδας. Για παράδειγμα, εάν ο ασθενής είναι καπνιστής, είναι πιο πιθανό να έχει χρόνια βρογχίτιδα.
- Φυσική κλινική εξέταση: Ο εντοπισμός συμπτωμάτων που πιθανώς υποδηλώνουν λοίμωξη, όπως πυρετός, ταχυκαρδία ή δύσπνοια, θα βοηθήσει στην σωστή διάγνωση.
- Ακτινογραφία θώρακα: Η χρήση απεικονιστικών μεθόδων δείχνει την κατάσταση των πνευμόνων.
- Καλλιέργεια πτυέλων: Αποτελεί μια σημαντική εξέταση για τον προσδιορισμό του μικροβίου που προκαλεί την λοίμωξη.
- Σπιρομέτρηση: Είναι μια εξέταση που βοηθά στην διάγνωση πολλών προβλημάτων του αναπνευστικού όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
- Μικροβιολογικές εξετάσεις: Είναι το τελευταίο βήμα για τον προσδιορισμό της γενικότερης εικόνας της υγείας του ασθενούς πριν την λήψη αγωγής. Εξετάσεις όπως ο δείκτης φλεγμονής CRP ενδεχομένως να κριθούν απαραίτητες από τον θεράποντα.
Με βάση τα αποτελέσματα αυτών των εξετάσεων, ο ιατρός μπορεί να καθορίσει τον τύπο της βρογχίτιδας και να προσαρμόσει τον τρόπο θεραπείας ανάλογα την περίπτωση.
Αντιμετώπιση
Η θεραπεία της βρογχίτιδας εξαρτάται από τον τύπο και την αιτία της νόσου.
Η οξεία βρογχίτιδα συνήθως παρουσιάζει βελτίωση εντός λίγων εβδομάδων. Ο ασθενής μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματά του με:
- Ξεκούραση: Η ξεκούραση είναι σημαντική για να επιτρέψει στο σώμα να θεραπεύσει τη λοίμωξη.
- Ενυδάτωση: Η κατανάλωση άφθονων υγρών βοηθά στην ενυδάτωση του σώματος και στην αραίωση της βλέννας.
- Φαρμακευτική αγωγή: Τα φάρμακα όπως τα αποσυμφορητικά και τα σιρόπια για τον βήχα, μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της συμφόρησης και του βήχα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει αντιβιοτικά, εάν η βρογχίτιδα προκαλείται από βακτηριακή λοίμωξη. Η λήψη τους συστήνεται να γίνεται μετά από τις οδηγίες του θεράποντα ιατρού.
Η χρόνια βρογχίτιδα απαιτεί πιο εντατική θεραπεία. Ο ιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει φάρμακα για τη μείωση της φλεγμονής και τη βελτίωση της ροής του αέρα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί μέχρι χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του φθαρμένου ιστού στους βρόγχους.
Ειδικότερα, οι θεραπευτικές επιλογές για τη χρόνια βρογχίτιδα περιλαμβάνουν:
- Βρογχοδιασταλτικά φάρμακα: Τα βρογχοδιασταλτικά βοηθούν στη χαλάρωση των μυών των βρόγχων και στη βελτίωση της ροής του αέρα.
- Αντιφλεγμονώδη φάρμακα: Τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως τα κορτικοστεροειδή, βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής στους βρόγχους.
- Εισπνεόμενα φάρμακα: Η θεραπεία με εισπνεόμενα φάρμακα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη χορήγηση βρογχοδιασταλτικών ή αντιφλεγμονωδών φαρμάκων απευθείας στους πνεύμονες.
- Χορήγηση οξυγόνου: Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί χορήγηση οξυγόνου για να βοηθήσει στην αναπνοή.
- Χειρουργική επέμβαση: Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ύστατο μέσο για την αφαίρεση του φθαρμένου ιστού στους βρόγχους ή για τη διάνοιξη των στενωμένων βρόγχων.
Η πρόληψη της βρογχίτιδας αποτελεί εξίσου σημαντική διαδικασία με την θεραπεία της. Μερικές συμβουλές πρόληψης αποτελούν τα παρακάτω:
- Αποφυγή παραγόντων κινδύνου: Προσπαθήστε να αποφύγετε το κάπνισμα και την έκθεση σε χημικά ή αέρια που μπορούν να ερεθίσουν τους αεραγωγούς σας.
- Εμβόλιο για τη Γρίπη: Το ετήσιο εμβόλιο για τη γρίπη μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης οξείας βρογχίτιδας που προκαλείται από τον ιό της γρίπης.
- Υγιεινός Τρόπος Ζωής: Η υγιεινή διατροφή, η τακτική άσκηση και η αποφυγή έκθεσης σε χώρους με συνωστισμό μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού σας συστήματος.
- Αποφυγή Μολύνσεων: Πλύνετε συχνά τα χέρια σας και αποφύγετε την επαφή με άτομα που έχουν λοιμώξεις του αναπνευστικού.
- Διαχείριση Χρόνιων Παθήσεων: Η διαχείριση χρόνιων παθήσεων, όπως άσθμα ή καρδιακές παθήσεις, μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της επιδείνωσης της βρογχίτιδας.
Ο ιατρός σας, λαμβάνοντας υπόψη τις προσωπικές σας συνθήκες υγείας και στόχους, μπορεί να βοηθήσει να αναπτύξετε ένα σχέδιο πρόληψης κατά της βρογχίτιδας.
Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν κείμενο έχουν καθαρά ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ιατρικές συμβουλές. Ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος για την ορθή και ολοκληρωμένη ενημέρωση, διάγνωση και πιθανή θεραπεία σε οποιοδήποτε θέμα υγείας αντιμετωπίζετε και στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.
