
Ως σκολίωση αναφέρεται μια περίπλοκη παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης και του κορμού, η οποία συχνά παρουσιάζει τον χαρακτηριστικό τύπο σχήματος S ή C. Οι σύγχρονες συνθήκες ζωής επηρεάζουν τη στάση του σώματος προκαλώντας μη φυσιολογικές στάσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε πλάγια απόκλιση της στήλης και σε λειτουργική σκολίωση. Ενώ οι περισσότερες περιπτώσεις είναι ήπιες, μερικές μπορεί να επιδεινωθούν με τον χρόνο, επομένως συστήνεται άμεση επίσκεψη σε ορθοπεδικό από τις πρώτες ενδείξεις.
Η σκολίωση ορίζεται ως μια μη φυσιολογική καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης, η οποία επηρεάζει περίπου το 3% του γενικού πληθυσμού. Παρατηρείται περισσότερο στα κορίτσια με αναλογία 4:1 κατά την περίοδο της εφηβείας.
Επιδρά στα τρία επίπεδα κίνησης, προκαλώντας:
- κύρτωμα στο μετωπιαίο επίπεδο,
- στροφή στο αξονικό επίπεδο,
- αλλαγές στα κυρτώματα του οβελιαίου επιπέδου.
Τύποι Σκολίωσης
Υπάρχουν διάφοροι τύποι σκολίωσης, όπως:
- Ιδιοπαθής σκολίωση: Η πιο κοινή μορφή σκολίωσης που συναντάται στο 85-90% των περιπτώσεων, προκαλείται συχνά από άγνωστη αιτία και εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης. Χωρίζεται σε βρεφική, παιδική και εφηβική.
- Συγγενής σκολίωση: Η σκολίωση που υπάρχει από τη γέννηση.
- Νευρομυϊκή σκολίωση: Αυτή η μορφή σκολίωσης προκαλείται από παθήσεις στο νευρικό σύστημα ή τους μύες, όπως η εγκεφαλική παράλυση ή η μυϊκή δυστροφία.
- Δευτεροπαθής σκολίωση: Η σκολίωση που αναπτύσσεται από μια άλλη ιατρική πάθηση, όπως μια ασθένεια των οστών ή μια τραυματική βλάβη.
Αίτια
Η σκολίωση είναι μία συνθήκη που μπορεί να επηρεάσει τόσο παιδιά όσο και ενήλικες. Σε ορισμένες σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να παρουσιαστεί από τη γέννηση σε βρέφη. Ωστόσο, η σκολίωση συχνά παραμένει αγνώστου αιτιολογίας.
Γενικότερα, οι παράγοντες που ενδέχεται να συμβάλλουν στην εμφάνιση της σκολίωσης περιλαμβάνουν:
- Νευρομυϊκές παθήσεις, όπως η εγκεφαλική παράλυση ή η μυϊκή δυστροφία.
- Γενετικές ανωμαλίες που επηρεάζουν την ανάπτυξη των οστών της σπονδυλικής στήλης.
- Προηγούμενες επεμβάσεις στο θωρακικό τοίχωμα ως βρέφος.
- Τραυματισμοί της σπονδυλικής στήλης.
- Ανωμαλίες του νωτιαίου μυελού.
- Ηλικία
- Φύλο
- Οικογενειακό ιστορικό
Γενικότερα, όλα τα παιδιά ηλικίας 10-14 ετών πρέπει να ελέγχονται για σκολίωση, ειδικά τα:
- Παιδιά με οικογενειακό ιστορικό σκολίωσης.
- Παιδιά με νευρομυϊκές παθήσεις.
- Παιδιά με ανισοσκελία.
- Παιδιά με ασύμμετρη ανάπτυξη.
Συμπτώματα
Η σκολίωση μπορεί να μην παρουσιάσει καθόλου συμπτώματα, ειδικά στα αρχικά της στάδια. Όσο όμως εξελίσσεται, τα πιο συνήθη συμπτώματα είναι:
- Ορατή καμπύλη στην πλάτη: Αυτό αποτελεί και το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα.
- Ασυμμετρία των ώμων ή των ισχίων: Το ένα μπορεί να είναι πιο ψηλά από το άλλο.
- Μια προεξέχουσα ωμοπλάτη.
- Κλίση του κορμού προς τη μία πλευρά.
- Κόπωση.
- Δυσκολία στην αναπνοή (σε σοβαρές περιπτώσεις).
- Ανισότητα στον οριζόντιο άξονα.
- Ανισότητα στην οριζόντια γραμμή της πλάτης: η πλάτη ενός ατόμου με σκολίωση μπορεί να φαίνεται κυρτωμένη σε μια μικρό ή μεγάλο βαθμό.
- Αλλαγές στην κίνηση: Σε ορισμένες περιπτώσεις, η σκολίωση μπορεί να επηρεάσει την κίνηση του ατόμου, προκαλώντας αναστολές ή αναπηδήσεις στην περίπτωση βαριάς σκολίωσης.
- Άλγος: Άνθρωποι με σκολίωση μπορεί να αισθάνονται πόνο στην πλάτη, τους ώμους, το λαιμό ή τη μέση. Ο πόνος μπορεί να είναι μόνιμος ή να επιδεικνύεται με την πάροδο του χρόνου.
- Ψυχοκοινωνικά προβλήματα: Σε πολλές περιπτώσεις, ιδίως σε εφήβους, η σκολίωση μπορεί να συντελέσει σε χαμηλή αυτοπεποίθηση-αυτοεκτίμηση όπως και σε κοινωνική απομόνωση λόγω αλλοίωσης της εξωτερικής εμφάνισης.
Η πρόγνωση της σκολίωσης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του βαθμού της καμπυλότητας, της ηλικίας του ατόμου, της αιτιολογίας της σκολίωσης και της αποτελεσματικότητας της θεραπείας.
Συνήθως η σκολίωση εξελίσσεται αργά και σταθερά, με τη γωνία της καμπύλης να αυξάνεται κατά περίπου 0.5-1 μοίρα ετησίως. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ιδιαίτερα σε παιδιά και εφήβους, η σκολίωση μπορεί να επιδεινωθεί κατά τη διάρκεια της σκελετικής ανάπτυξης.
Ο σκοπός της θεραπείας είναι κυρίως να ελαχιστοποιηθεί η πρόοδος της καμπύλης και να βελτιωθεί η λειτουργία και η εμφάνιση της σπονδυλικής στήλης. Οι ασθενείς με σκολίωση οφείλουν να παρακολουθούνται τακτικά από ειδικούς για την αξιολόγηση της προόδου της νόσου και την προσαρμογή του σχεδίου θεραπείας ανάλογα με τις ανάγκες τους.
Θεραπεία
Η θεραπεία της σκολίωσης μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με το βαθμό, την ηλικία και άλλους παράγοντες. Ορισμένες από τις κύριες μεθόδους θεραπείας περιλαμβάνουν:
- Παρακολούθηση: Οι ειδικοί προτείνουν συχνά απλή παρακολούθηση της σκολίωσης χωρίς κάποια επέμβαση. Αυτό συνήθως συμβαίνει όταν η σκολίωση είναι μικρή και δεν εξελίσσεται.
- Φυσικοθεραπεία: Η φυσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της θέσης του σώματος, της ισορροπίας και της μυϊκής δύναμης.
- Συντηρητικές μέθοδοι: Κάποιες σκολιώσεις μπορεί να αντιμετωπιστούν με τη χρήση ορθοπεδικών βοηθημάτων που προκαλούν συμπίεση, όπως κορσέδες ή άλλες συσκευές που στηρίζουν την πλάτη.
- Χειρουργική επέμβαση: Σε σοβαρές συνθήκες ιδίως όταν η σκολίωση απειλεί την υγεία ή τη λειτουργία του σώματος, η χειρουργική επέμβαση είναι μια επιλογή. Οι επεμβάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν την τοποθέτηση μεταλλικών ενισχυτικών στη σπονδυλική στήλη ή άλλες τεχνικές για την αντιστροφή της σκολίωσης.
Η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και πρέπει να γίνει μετά από συζήτηση με έναν ιατρό ή ειδικό. Κάθε περίπτωση σκολίωσης μπορεί να αντιμετωπιστεί μεμονωμένα, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τις συνθήκες του ατόμου.
Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν κείμενο έχουν καθαρά ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ιατρικές συμβουλές. Ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος για την ορθή και ολοκληρωμένη ενημέρωση, διάγνωση και πιθανή θεραπεία σε οποιοδήποτε θέμα υγείας αντιμετωπίζετε και στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.