Ωτίτιδα: Τύποι, Συμπτώματα και Θεραπεία

ΑΡΧΙΚΗ » Ωτίτιδα: Τύποι, Συμπτώματα και Θεραπεία

Η ωτίτιδα είναι μια φλεγμονώδης κατάσταση του αυτιού που μπορεί να προκληθεί από βακτήρια ή ιούς. Δεν αποτελεί κατά κύριο λόγο μεταδοτική πάθηση, εκτός από την περίπτωση που ο ασθενής πάσχει από μύκητες στον έξω ακουστικό πόρο και μοιραστεί προσωπικά του αντικείμενα (πχ ακουστικά) με άλλον. Χωρίζεται σε τρεις κύριους τύπους: εξωτερική, μέση και εσωτερική ωτίτιδα. Τα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο, πυρετό, ναυτία και έκκριση υγρού από το αυτί. Η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο και τη σοβαρότητα της λοίμωξης, με τις περισσότερες περιπτώσεις να αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά ή αντιφλεγμονώδη φάρμακα

Κύριοι Τύποι Ωτίτιδας

1. Εξωτερική ωτίτιδα: Η εξωτερική ωτίτιδα επηρεάζει τον έξω ακουστικό πόρο και συχνά προκαλείται από την είσοδο νερού ή τραυματισμό του αυτιού. Υπάρχουν δύο υποκατηγορίες:
   • Οξεία εξωτερική ωτίτιδα: Συχνά ονομάζεται «αυτί του κολυμβητή» και προκαλείται από βακτηριακές ή μυκητιασικές λοιμώξεις λόγω εισόδου νερού στο αυτί.
   • Χρόνια εξωτερική ωτίτιδα: Μια παρατεταμένη λοίμωξη που μπορεί να προκληθεί από αλλεργίες, δερματίτιδα, ή επανειλημμένες βακτηριακές ή μυκητιασικές λοιμώξεις.
2. Μέση ωτίτιδα: Αυτό το είδος ωτίτιδας επηρεάζει το μέσο αυτί, δηλαδή την περιοχή πίσω από το τύμπανο. Η μέση ωτίτιδα είναι πιο συχνή στα παιδιά και συνδέεται και με λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Χωρίζεται σε:
   • Οξεία μέση ωτίτιδα: Ξαφνική και συχνά επώδυνη λοίμωξη του μέσου αυτιού, συνήθως λόγω βακτηρίων ή ιών.
   • Υγρή μέση ωτίτιδα: Συλλογή υγρού στο μέσο αυτί χωρίς συμπτώματα οξείας λοίμωξης. Μπορεί να προκύψει μετά από οξεία μέση ωτίτιδα ή λόγω δυσλειτουργίας της ευσταχιανής σάλπιγγας.
   • Χρόνια μέση ωτίτιδα: Παρατεταμένη ή επανειλημμένη λοίμωξη του μέσου αυτιού που μπορεί να προκαλέσει διάτρηση του τυμπάνου και συνεχείς εκκρίσεις.
3. Εσωτερική ωτίτιδα (Λαβυρινθίτιδα): Αποτελεί μια σπάνια μορφή ωτίτιδας, η οποία επηρεάζει το εσωτερικό αυτί (λαβύρινθο) και μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα όπως ίλιγγο, απώλεια ακοής και ισορροπίας.

Συμπτώματα

Ορισμένα βασικά συμπτώματα παραμένουν κοινά για όλους τους τύπους ωτίτιδας, όπως ο πόνος στο αυτί, η πιθανή πυρετική κίνηση και οι ζαλάδες. Στη συνέχεια παρουσιάζονται πιο αναλυτικά τα συμπτώματα για δύο από τις κύριες κατηγορίες ωτίτιδας οι οποίες είναι και οι πιο συχνές:

Εξωτερική ωτίτιδα (αυτί του κολυμβητή)

• Πόνος στο αυτί, ιδιαίτερα όταν το άτομο αγγίζει ή κουνάει το αυτί ή το λοβό του αυτιού.
• Κνησμός στο κανάλι του αυτιού.
• Ερυθρότητα και οίδημα στο εξωτερικό αυτί ή το κανάλι του αυτιού.
• Εκκρίσεις από το αυτί, που μπορεί να είναι διαυγείς, κίτρινες ή πυώδεις.
• Αίσθηση πληρότητας ή πίεσης στο αυτί.
• Μειωμένη ακοή.

Μέση ωτίτιδα

• Έντονος πόνος στο αυτί, που συχνά επιδεινώνεται κατά την κατάποση ή το μάσημα.
• Πυρετός.
• Μειωμένη ακοή ή αίσθηση ότι το αυτί είναι γεμάτο ή βουλωμένο.
• Εκκρίσεις από το αυτί, αν το τύμπανο σπάσει (αυτές μπορεί να είναι πυώδεις ή αιματηρές).
• Απώλεια ισορροπίας ή ίλιγγος σε σοβαρές περιπτώσεις.

Εκτός των ενήλικων ασθενών, η ωτίτιδα αποτελεί συχνή πάθηση και πολλών παιδιών. Ο γονέας θα πρέπει να θορυβηθεί και να λάβει δράση αν παρατηρήσει κάποια από τις παρακάτω συμπεριφορές καθώς πολλές φορές τα παιδιά δεν μπορούν να εκφράσουν την δυσφορία τους:

• Το τράβηγμα ή τρίψιμο του αυτιού επανειλημμένα είναι η πρώτη και πιο τρανταχτή δήλωση ενόχλησης στον ακουστικό πόρο.
• Συχνά λόγω πόνου παρατηρείται μεγάλη δυσκολία στον ύπνο ειδικά όταν το μαξιλάρι έρχεται σε επαφή με την μεριά που πάσχει.
• Περισσότερο κλάμα από το συνηθισμένο μπορεί να υποδηλώνει πόνο σε κάποιο μη εμφανές σημείο, όπως το εσωτερικό του αυτιού.
• Πιθανή δυσκολία στην ακοή ή μειωμένη ανταπόκριση στους ήχους είναι από μόνα τους ανησυχητικά σημάδια που πρέπει να κάνουν έναν γονέα να αναζητήσει ιατρική συμβουλή.
• Λόγω του ιλίγγου και του πόνου ενδέχεται να υπάρχει και απώλεια της όρεξης.

Αν κάποιος εμφανίσει συμπτώματα ωτίτιδας, ιδιαίτερα αν είναι έντονα ή επιμένουν για αρκετές ημέρες, είναι σημαντικό να συμβουλευτεί έναν ιατρό για διάγνωση και κατάλληλη θεραπεία.

Διάγνωση

Η διάγνωση της ωτίτιδας γίνεται συνήθως από ωτορινολαρυγγολόγο, ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιήσει διάφορες μεθόδους για να εντοπίσει τον τύπο της πάθησης. Ο ιατρός θα ρωτήσει για τη συμπτωματολογία, όπως πόνος στο αυτί, εκκρίσεις, πυρετός, και μειωμένη ακοή, καθώς και για πληροφορίες σχετικά με το ιατρικό ιστορικό, προηγούμενες ωτίτιδες, ή άλλες παθήσεις που μπορεί να επηρεάσουν το αυτί.

Κλινική εξέταση

• Ωτοσκόπηση: Ο ιατρός θα χρησιμοποιήσει ένα ωτοσκόπιο για να εξετάσει το εξωτερικό και το μέσο αυτί για να δει το τύμπανο και τον ακουστικό πόρο.

• Τυμπανομετρία: Αυτή η εξέταση μετρά την πίεση στο μέσο αυτί και συμβάλλει στη διάγνωση προβλημάτων με το τύμπανο.
• Ακουστικά τεστ: Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να γίνει έλεγχος της ακοής για να αξιολογηθεί η επίδραση της λοίμωξης στην ακοή.
• Καλλιέργεια υγρού από το αυτί: Αν υπάρχουν εκκρίσεις, ο ιατρός μπορεί να πάρει δείγμα για να καθορίσει την αιτία της λοίμωξης (βακτήρια ή μύκητες) και να προσαρμόσει ανάλογα τη θεραπεία.

Η διάγνωση είναι σημαντική για την καθοδήγηση της κατάλληλης θεραπείας και την αποφυγή επιπλοκών.

Θεραπεία και Πρόληψη

Η αντιμετώπιση της ωτίτιδας εξαρτάται από τον τύπο και τη σοβαρότητα της λοίμωξης.

Στην περίπτωση της εξωτερικής ωτίτιδας, η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει τη χρήση αντιβιοτικών σταγόνων για την καταπολέμηση των βακτηριακών λοιμώξεων, καθώς και σταγόνες με κορτικοστεροειδή για τη μείωση της φλεγμονής και του πόνου.

Η μέση ωτίτιδα μπορεί να απαιτεί επίσης αντιβιοτικά, ιδίως σε βακτηριακές λοιμώξεις, ενώ αναλγητικά χρησιμοποιούνται για την ελάφρυνση του πόνου και του πυρετού. Σε επίμονες περιπτώσεις υγρής μέσης ωτίτιδας, μπορεί να χρειαστεί η τοποθέτηση ακουστικών σωληνίσκων για την αποστράγγιση του υγρού.

Η εσωτερική ωτίτιδα αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά ή αντιιικά φάρμακα, ανάλογα με την αιτία, καθώς και με κορτικοστεροειδή για ελάττωση του οιδήματος. Η παρακολούθηση και η σωστή ιατρική φροντίδα είναι απαραίτητες για την πρόληψη επιπλοκών και την αποτελεσματική θεραπεία της ωτίτιδας.

Για την αποφυγή της ωτίτιδας, ειδικά κατά την καλοκαιρινή περίοδο που το πρόβλημα γίνεται πιο συχνό, μπορούν να ακολουθηθούν οι παρακάτω συμβουλές:

1. Καθαριότητα των αυτιών: Θα πρέπει να διατηρούνται τα αυτιά καθαρά και στεγνά. Επίσης συστήνεται αποφυγή εισαγωγής αντικειμένων, όπως μπατονέτες, στον ακουστικό πόρο και ελαχιστοποίηση της παρατεταμένης παραμονής σε υγρά περιβάλλοντα.
2. Χρήση ωτοασπίδων: Συνιστάται η χρήση ωτοασπίδων κατά το κολύμπι για την αποφυγή εισόδου νερού στα αυτιά, χωρίς αυτή να γίνεται για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
3. Στέγνωμα των αυτιών: Μετά το κολύμπι ή το ντους, τα αυτιά πρέπει να στεγνώνονται καλά, χρησιμοποιώντας μια καθαρή πετσέτα ή αφήνοντας τα να στεγνώσουν φυσικά.
4. Αποφυγή μολυσμένου νερού: Η κολύμβηση σε πισίνες με ακατάλληλη συντήρηση ή σε μολυσμένα νερά θα πρέπει να αποφευχθεί.
5. Χρήση προστατευτικών προϊόντων: Ειδικές σταγόνες για τα αυτιά που περιέχουν αντισηπτικά ή οξικό οξύ μπορούν να χρησιμοποιηθούν προληπτικά μετά το κολύμπι.
6. Τακτικός έλεγχος: Τα αυτιά πρέπει να ελέγχονται τακτικά από ειδικό, ιδιαίτερα αν υπάρχει ιστορικό ωτίτιδας ή άλλων προβλημάτων.
7. Αποφυγή κοινής χρήσης αντικειμένων: Αντικείμενα όπως ωτοασπίδες και ακουστικά δεν πρέπει να έχουν πολλαπλούς χρήστες αν πρώτα δεν αποστειρώνονται, για την αποφυγή μετάδοσης τυχόν μυκήτων ή βακτηρίων.

Η ωτίτιδα, παρότι επώδυνη και ενοχλητική, είναι καθ’ όλα αντιμετωπίσιμη. Όσο πιο σύντομα την εντοπίσει κανείς και αναζητήσει ιατρική βοήθεια, τόσο πιο εύκολα θα καταπολεμηθεί και θα αναρρώσει ο ασθενής.

Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν κείμενο έχουν καθαρά ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ιατρικές συμβουλές. Ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος για την ορθή και ολοκληρωμένη ενημέρωση, διάγνωση και πιθανή θεραπεία σε οποιοδήποτε θέμα υγείας αντιμετωπίζετε και στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.