Η γαστρεντερίτιδα είναι μια ιογενής εντερική λοίμωξη ή φλεγμονή που προκαλείται από μόλυνση του πεπτικού συστήματος. Θα δούμε τον όρο να αναφέρεται και ως «γρίπη στομάχου».
Εδώ πρέπει να γίνει μια διευκρίνηση καθώς η ιογενής γαστρεντερίτιδα δεν προκαλείται από τον κλασικό ιό της γρίπης και έτσι και το εμβόλιο της γρίπης αντίστοιχα δεν θωρακίζει το ανοσοποιητικό σύστημα από την ιογενή γαστρεντερίτιδα.
Εκτός από την ιογενή (προκαλείται από ιούς στο στομάχι και το έντερο) υπάρχει και η βακτηριακή γαστρεντερίτιδα (προκαλείται από βακτηριακά παράσιτα, τροφική δηλητηρίαση & κακή υγιεινή).
Στις πιο ανεπτυγμένες χώρες ο επιπολασμός της νόσου προσεγγίζει τα 38.000.000 και στις αναπτυσσόμενες χώρες ένα σημαντικό ποσοστό καταλήγει. Επιπρόσθετα εκτιμάται πως είναι η πιο συχνή πάθηση σε παιδιά (από βρεφική μέχρι παιδική ηλικία) και οι στατιστικές έρευνες δείχνουν πως 1 στους 6 στις Η.Π.Α προσβάλλεται από τον ιό.
Αίτια γαστρεντερίτιδας
Συνήθως προκαλείται από τρεις βασικούς τύπους μικροοργανισμών:
- Ιούς (ροταϊός, νοροϊός, αδενοϊός, εντερικός, αστροϊός)
- Βακτήρια (σαλμονέλα, καμπυλοβακτηρίδιο, κωλοβακτηρίδιο, E. Coli)
- Παράσιτα & Πρωτόζωα (αμοιβάδα, ασκαρίδα)
Επίσης έχουν επισημανθεί πως επηρεάζουν στην εμφάνιση της λοίμωξης τα κάτωθι:
- Τοξίνες σε τροφές
- Χημικά ουσίες
- Φάρμακα
Πιο συγκεκριμένα στις περιπτώσεις που ένας ενήλικας έχει γαστρεντερίτιδα αφορά τον τύπο ιού «νοροϊός» ενώ όταν νοσεί κάποιο παιδί οφείλεται σε κάποιον «ροταϊό».
Η πιο συνηθισμένη αιτία μόλυνσης είναι μέσω:
- Κοινωνικής επαφής με κάποιον μολυσμένο φορέα
- Κοινής χρήσης αντικειμένων ή φαγητού και νερού
- Γενικότερα κακές συνθήκες υγιεινής (μολυσμένες επιφάνειες, μη πλύσιμο χεριών μετά από χρήση τουαλέτας)
Επιπλέον υπάρχουν και μη μολυσματικά αίτια όπως:
- Νόσος του Crohn
- ΜΣΑΦ φάρμακα (Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα)
- Τροφές με λακτόζη & γλουτένη
Συμπτώματα
Η διαταραχή αυτή του εντέρου δεν παρουσιάζεται ως κλινικά σοβαρή, προκαλεί όμως έντονη αφυδάτωση στον οργανισμό και τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν:
- Ναυτία
- Διάρροια
- Κοιλιακό άλγος
- Εμετό
- Πονοκέφαλο
- Μυϊκό πόνο
- Κόπωση
- Ευερεθιστότητα
- Πυρετό
- Απώλεια όρεξης
- Αίμα στις κενώσεις (βακτηριακή λοίμωξη)
Στις συνθήκες αφυδάτωσης ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στα παρακάτω:
Ωχρό δέρμα, στεγνό και ξηρό στόμα, μειωμένη ούρηση και μαύροι κύκλοι.
Υψηλότερο κίνδυνο αντιμετωπίζουν ειδικές κατηγορίες ατόμων όπως:
- Έγκυες
- Βρέφη & πρόωρα μωρά
- Ενήλικες 3ης ηλικίας
- Άτομα με υποκείμενα νοσήματα & ευαίσθητο ανοσοποιητικό σύστημα
Τα μικρόβια επιβιώνουν σε μολυσμένες επιφάνειες και παιχνίδια για ώρες, όπως και οποιοσδήποτε μολυσματικός παράγοντας έρθει σε επαφή με τα χέρια και το στόμα ενός ατόμου. Ως εκ τούτου προτείνεται το συχνό και καλό πλύσιμο με νερό και σαπούνι!
Επίσης συνίσταται σωστή χρήση συντήρησης και μαγειρέματος τροφών, ώστε να μην αναπτυχθούν μικροοργανισμοί που θα προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση ή γαστρεντερίτιδα.
Τα παραπάνω συμπτώματα εμφανίζονται σε διάστημα 1-10 ημέρες, κυμαίνονται από ήπια μέχρι πιο σοβαρά και μπορεί να διαρκέσουν μέχρι και 14 ημέρες. Ενδείκνυται σε άτομα με έντονα και σοβαρά συμπτώματα που διαρκούν μεγάλο χρονικό διάστημα η επίσκεψη σε ιατρό προκειμένου να συνταγογράφησει αντιβιοτικά, ώστε να ελεγχθούν ο εμετός, η διάρροια και η ναυτία. Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις που δε χρειάζεται ιατρική συμβουλή.
Θεραπεία γαστρεντερίτιδας
Οι κυριότεροι τρόποι αντιμετώπισης της λοίμωξης είναι:
- Να παραμένει κάποιος καλά ενυδατωμένος
- Λήψη άφθονων υγρών και ηλεκτρολυτών
- Ξεκούραση
- Σωστή και ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε πρωτεΐνες με συχνά και ελαφριά γεύματα μέσα στη μέρα
- Λήψη φαρμάκων κατά του εμετού (μετά από σύσταση θεράποντος ιατρού)
- Σε σοβαρές περιπτώσεις εισαγωγή στο νοσοκομείο για χορήγηση ενδοφλέβιων υγρών
- Αντιβιοτικά
Προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης συνίσταται τακτικό πλύσιμο χεριών ακόμα και μετά την υποχώρηση των συμπτωμάτων (48 ώρες μετά).
Η διατροφή που προτείνεται κατά τη διάρκεια της ασθένειας είναι:
- Να φάτε κάποιο αλμυρό κράκερ ή φρυγανιά
- Νερό, τσάι, χαμομήλι
- Ποτό που περιέχει ζάχαρη & αλάτι με σκοπό την καλύτερη απορρόφηση των χαμένων υγρών του εντέρου
- Κατανάλωση γιαουρτιού, λόγω υψηλής περιεκτικότητας σε γαλακτικό οξύ
- Τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, όπως βραστό κοτόπουλο, βραστές πατάτες, βραστό ψάρι, λαπάς και ρύζι
Πρόληψη γαστρεντερίτιδας
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Δημόσια Έκθεσης Αξιολόγησης (ERAP) έχει προταθεί εμβολιασμός κατά της γαστρεντερίτιδας. Τα εμβόλια που διατίθενται χορηγούνται από το στόμα και συστήνονται να γίνουν πριν την ηλικία των 26 εβδομάδων.
Εκτός του προτεινόμενου εμβολιασμού φυσικά προτείνονται και διάφοροι αποτελεσματικοί τρόποι πρόληψης όπως:
- Καθημερινό πλύσιμο χεριών με σαπούνι και νερό (πριν και μετά τη χρήση τουαλέτας και φαγητού)
- Σχολαστικός καθαρισμός επιφανειών & τροφίμων
- Σωστή συντήρηση τροφίμων, κατανάλωσή τους σε σύντομο χρονικό διάστημα
- Προσοχή! Μην ζεσταίνετε εκ νέου ήδη μαγειρεμένα φαγητά
- Αν υπάρχουν κατοικίδια ζώα να μην εισέρχονται στο χώρο προετοιμασίας φαγητού
- Θηλασμός
Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν άρθρο έχουν καθαρά ενημερωτικό σκοπό και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ιατρικές συμβουλές. Αποκλειστικός υπεύθυνος για την ενημέρωση και καθοδήγησή σας σε οποιοδήποτε θέμα υγείας αντιμετωπίζετε, είναι ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας, στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.
