Ο όρος «ανεύρυσμα εγκεφάλου» αναφέρεται στη διόγκωση ενός τοιχώματος αιμοφόρου αγγείου του εγκεφάλου. Αναπτύσσεται σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά εμφανίζεται συνήθως σε άτομα ηλικίας 35-60 ετών.
Τα ανευρύσματα εγκεφάλου ταξινομούνται ανάλογα με τη μορφή και το μέγεθός τους σε:
- Σακοειδές ανεύρυσμα: Είναι το πιο κοινό είδος, έχει σχήμα στρογγυλού θύλακος και συνδέεται με την αρτηρία μέσω ενός λεπτού στελέχους.
- Περιφερικό ανεύρυσμα: Εμφανίζεται ως ένα εξόγκωμα στο τοίχωμα μιας αρτηρίας.
- Ατρακτοειδές ανεύρυσμα: Σχηματίζεται κατά μήκος όλων των τοιχωμάτων του αγγείου.
Και:
- Μικρά ανευρύσματα: Έχουν διάμετρο μικρότερη από 11 χιλιοστά.
- Μεγάλα ανευρύσματα: Έχουν διάμετρο περίπου 11-25 χιλιοστά.
- Πολύ μεγάλα ανευρύσματα: Έχουν διάμετρο μεγαλύτερη από 25 χιλιοστά.
Ο εντοπισμός του ανευρύσματος είναι μια διαδικασία που πραγματοποιείται από ιατρούς ειδικευμένους στην αντιμετώπιση των εγκεφαλικών ανευρυσμάτων, όπως οι νευροχειρουργοί και οι αγγειοχειρουργοί.
Ο εντοπισμός μπορεί να γίνει με διάφορες απεικονιστικές εξετάσεις, όπως:
- Μαγνητική τομογραφία (MRI)
- Αξονική τομογραφία (CT)
- Αξονική αγγειογραφία (CTA)
- Μαγνητική αγγειογραφία (MRA)
Η επιλογή της κατάλληλης απεικονιστικής εξέτασης εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως το μέγεθος και η θέση του ανευρύσματος, καθώς και τη συνολική υγεία του ασθενούς.
Μόλις εντοπιστεί το ανεύρυσμα, ο ιατρός μπορεί να υπολογίσει αντίστοιχα μέγεθος και θέση όπως και τον κίνδυνο ρήξης του.
Αιτίες
Οι ακριβείς αιτίες των ανευρυσμάτων εγκεφάλου δεν είναι πλήρως κατανοητές. Ωστόσο, πιστεύεται ότι οφείλονται σε μια συνδυαστική δράση επίκτητων και συγγενών παραγόντων.
Οι πιο διακριτοί από τους συγγενείς παράγοντες είναι οι εξής:
- Ηλικία: Τα ανευρύσματα εγκεφάλου είναι πιο συχνά σε άτομα ηλικίας 35-60 ετών.
- Φύλο: Οι γυναίκες έχουν διπλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης ανευρύσματος εγκεφάλου από τους άνδρες.
- Φυλή: Τα ανευρύσματα εγκεφάλου είναι πιο συχνά σε άτομα Αφροαμερικανικής καταγωγής.
- Κληρονομικότητα: Έρευνες έχουν δείξει ότι άτομα με οικογενειακό ιστορικό έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ανευρυσμάτων.
Οι επίκτητοι παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν περιλαμβάνουν:
- Υψηλή αρτηριακή πίεση: Η υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να προκαλέσει φθορά στο τοίχωμα των αιμοφόρων αγγείων, αυξάνοντας τον κίνδυνο εκδήλωσης ανευρύσματος.
- Κάπνισμα & Σακχαρώδης Διαβήτης: και οι δύο παράγοντες μπορούν, μεταξύ άλλων, να επιβαρύνουν τα αιμοφόρα αγγεία, ενισχύοντας έτσι τον κίνδυνο ανάπτυξης ανευρύσματος.
- Αθηροσκλήρωση: Η αθηροσκλήρωση είναι μια πάθηση που προκαλεί τη συσσώρευση πλάκας στα τοιχώματα των αγγείων και ως εκ τούτου τους δημιουργεί βλάβες.
- Φλεγμονώδεις παθήσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ίσως φέρουν μερίδιο ευθύνης στην εμφάνιση ανευρυσμάτων.
Εάν κάποιος διαθέτει τους παραπάνω παράγοντες είναι σημαντικό να βρίσκεται σε επικοινωνία με τον ιατρό του για να συζητήσει τις επιλογές για σωστή πρόληψη και παρακολούθηση.
Συμπτώματα και Αντιμετώπιση ενός ανευρύσματος
Η φυσική πορεία ενός ανευρύσματος εγκεφάλου μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο του ανευρύσματος, το μέγεθος του, την τοποθεσία του αλλά και άλλους παράγοντες. Είναι δύσκολο να προβλεφθεί καθώς κάποια ανευρύσματα μπορεί να μεγαλώσουν με την πάροδο του χρόνου, ενώ άλλα μπορεί να παραμείνουν σταθερά ή ακόμη και να συρρικνωθούν. Μόνο το 10% των ανευρυσμάτων εγκεφάλου ραγίζουν.
Σε γενικές γραμμές, όμως, η φυσική πορεία μπορεί να είναι η εξής:
- Μικρά ανευρύσματα: Μπορεί να παραμένουν ασυμπτωματικά και να μην προκαλούν προβλήματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, απλά παρακολουθούνται με τακτικές εξετάσεις.
- Μεγάλα ανευρύσματα: Μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όταν ασκούν πίεση στους γύρω ιστούς ή εάν προκαλούν αλλαγές στη ροή του αίματος. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πονοκεφάλους, προβλήματα όρασης, δυσκολίες στη μνήμη ή τον έλεγχο των κινήσεων.
- Ρήξη ανευρύσματος: Η ρήξη ενός ανευρύσματος ίσως οδηγήσει σε αιμορραγία εντός ή κοντά στον εγκέφαλο, η οποία κρίνεται ως επείγουσα κατάσταση και απαιτείται άμεση ιατρική παρέμβαση καθώς οδηγεί και σε θάνατο. Τα ανευρύσματα που έχουν διάμετρο μεγαλύτερη από 5mm και βρίσκονται σε συγκεκριμένες θέσεις, όπως στην πρόσθια αύλακα του εγκεφάλου, έχουν υψηλότερο κίνδυνο ρήξης.
Τα συμπτώματα της ρήξης ανευρύσματος εγκεφάλου περιλαμβάνουν:
- Ξαφνικό, οξύ πονοκέφαλο
- Ναυτία και έμετο
- Διπλωπία
- Απώλεια συνείδησης
- Νευρολογικά συμπτώματα (προβλήματα μνήμης, λόγου, συμπεριφοράς)
Άλλα συμπτώματα που μπορεί να σχετίζονται με ανεύρυσμα εγκεφάλου είναι:
- Σπασμοί
- Αδυναμία ή παράλυση σε ένα ή περισσότερα μέρη του σώματος
- Αλλαγές στην ομιλία ή στην ακοή
- Αλλαγές στη συμπεριφορά ή στην προσωπικότητα
- Αλλαγές στη μνήμη ή στην ικανότητα συγκέντρωσης
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτά τα συμπτώματα μπορούν να οφείλονται και σε άλλες παθήσεις ή καταστάσεις υγείας. Συστήνεται ιατρική αξιολόγηση για διερεύνηση και διάγνωση εάν κάποιο άτομο εκδηλώσει τα παραπάνω συμπτώματα.
Η αντιμετώπιση των ανευρυσμάτων εγκεφάλου εξαρτάται από την αιτία της διάγνωσης και το μέγεθος του ανευρύσματος:
- Αιμορραγία: Εάν η διάγνωση έχει γίνει λόγω αιμορραγίας, και υπάρξει άμεση αντιμετώπιση εντός επόμενων ωρών ή μερών, προτείνεται συνήθως εμβολισμός ή νευροχειρουργική επέμβαση.
- Τυχαία Διάγνωση – Μικρό Ανεύρυσμα: Εάν η διάγνωση έχει γίνει τυχαία, το ανεύρυσμα δεν έχει υποστεί ρήξη και είναι μικρό σε μέγεθος (συνήθως κάτω από 4-7 χιλιοστά), ενδέχεται να αποφασιστεί τακτική παρακολούθηση.
- Τυχαία Διάγνωση – Μεσαίου ή Μεγάλου Μεγέθους Ανεύρυσμα: Εάν το ανεύρυσμα είναι μεσαίου ή μεγάλου μεγέθους (συνήθως πάνω από 4-7 χιλιοστά), αποφασίζεται είτε εμβολισμός είτε νευροχειρουργική επέμβαση σε προγραμματισμένη βάση.
Η απόφαση για τον τρόπο αντιμετώπισης του ανευρύσματος εγκεφάλου είναι αποτέλεσμα της συνολικής εκτίμησης του μεγέθους, της θέσης και του κινδύνου που μπορεί να προκύψει από το ανεύρυσμα. Οι αποφάσεις λαμβάνονται από ειδικούς στον τομέα της νευρολογίας και της νευροχειρουργικής.
Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν κείμενο έχουν καθαρά ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ιατρικές συμβουλές. Ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος για την ορθή και ολοκληρωμένη ενημέρωση, διάγνωση και πιθανή θεραπεία σε οποιοδήποτε θέμα υγείας αντιμετωπίζετε και στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.
