Αιμορροΐδες λέγονται οι διογκωμένες φλέβες, οι οποίες βρίσκονται στην περιοχή του πρωκτού και του ορθού. Όλοι οι άνθρωποι έχουν αιμορροΐδες, αλλά όταν αυτές διογκώνονται και προκαλούν συμπτώματα, τότε μιλάμε για αιμορροϊδοπάθεια. Η πάθηση αυτή μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών, προκαλώντας πόνο, κνησμό και αιμορραγία. Μπορούν να εμφανιστούν είτε εσωτερικά, δηλαδή μέσα στο ορθό (εσωτερικές αιμορροΐδες), είτε εξωτερικά, δηλαδή κάτω από το δέρμα γύρω από τον πρωκτό (εξωτερικές αιμορροΐδες).
Αίτια εμφάνισης αιμορροΐδων
Τα αίτια που επιδεινώνουν την εμφάνιση των αιμορροΐδων περιλαμβάνουν συνήθως καταστάσεις ή συνήθειες που αυξάνουν την πίεση στις φλέβες της περιοχής του πρωκτού και του ορθού.
Ορισμένοι από τους κυριότερους παράγοντες είναι:
1. Δυσκοιλιότητα και πίεση κατά την κένωση
Η πίεση που ασκείται κατά την προσπάθεια αφόδευσης μπορεί να προκαλέσει διόγκωση των αιμορροΐδων.
2. Διατροφή φτωχή σε φυτικές ίνες
Μια διατροφή χαμηλή σε φυτικές ίνες προκαλεί σκληρά κόπρανα και δυσκοιλιότητα, γεγονός που επιβαρύνει τη λειτουργία του εντέρου και μπορεί να οδηγήσει σε αιμορροΐδες.
3. Καθιστική ζωή
Η παρατεταμένη καθιστική στάση, είτε στην εργασία είτε στην καθημερινότητα, συμβάλλει στην ανάπτυξη τους.
4. Παχυσαρκία
Το αυξημένο σωματικό βάρος δημιουργεί επιπλέον πίεση στην περιοχή της λεκάνης και των φλεβών του πρωκτού.
5. Εγκυμοσύνη
Κατά την εγκυμοσύνη, η αυξημένη πίεση στη λεκάνη από το έμβρυο καθώς και οι ορμονικές αλλαγές μπορεί να προκαλέσουν αιμορροΐδες.
6. Κληρονομικότητα
Άτομα με οικογενειακό ιστορικό αιμορροΐδων είναι πιο πιθανό να εκδηλώσουν την πάθηση.
Η αποφυγή αυτών των παραγόντων βοηθάει στην πρόληψη ή την ανακούφιση των αιμορροΐδων.
Συμπτώματα
Τα πιο κοινά συμπτώματα των αιμορροΐδων περιλαμβάνουν:
- Αιμορραγία: Εμφάνιση μικρής αιμορραγίας κατά την αφόδευση.
- Πόνος ή ενόχληση: Ειδικά κατά την αφόδευση ή όταν κάθεσαι.
- Κνησμός ή ερεθισμός στην περιοχή του πρωκτού.
- Πρήξιμο ή Διόγκωση στην περιοχή του πρωκτού.
- Αίσθημα ατελούς κένωσης λόγω της δυσκολίας της κατάστασης.
- Πιθανή έκκριση βλέννας
Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλουν σε ένταση και διάρκεια. Σε σοβαρές περιπτώσεις, οι αιμορροΐδες μπορεί να προεξέχουν (προπίπτουν) από τον πρωκτό, προκαλώντας δυσκολία στην επαναφορά τους και σημαντική ενόχληση.
Ορισμένα από τα συμπτώματά τους, όπως η αιμορραγία από τον πρωκτό, μπορεί να μοιάζουν με αυτά του καρκίνου του παχέος εντέρου ή του ορθού. Γι’ αυτό, είναι σημαντικό να γίνεται σωστή διάγνωση από γιατρό όταν υπάρχουν τέτοια συμπτώματα, ώστε να αποκλειστούν άλλες σοβαρότερες παθήσεις.
Αν και οι αιμορροΐδες είναι μια κοινή και καλοήθης πάθηση, εάν αναφέρονται επίμονα συμπτώματα όπως αιμορραγία, πόνο ή αλλαγές στις κενώσεις, συστήνεται μια επίσκεψη σε θεράποντα ιατρό.
Στάδια
Οι αιμορροΐδες χωρίζονται σε τέσσερα στάδια ανάλογα με τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων τους. Τα στάδια καθορίζονται από το βαθμό πρόπτωσης (δηλαδή, το πόσο προβάλλουν οι αιμορροΐδες έξω από τον πρωκτό) και την ικανότητά τους να επανέλθουν στη φυσιολογική τους θέση.
- Πρώτο Στάδιο: Οι αιμορροΐδες είναι εσωτερικές, χωρίς πρόπτωση, προκαλούν ελαφριά αιμορραγία και κνησμό.
- Δεύτερο Στάδιο: Εμφανίζονται κατά την κένωση αλλά επανέρχονται μόνες τους. Παρατηρούνται πιο έντονα συμπτώματα όπως αιμορραγία και ενοχλήσεις.
- Τρίτο Στάδιο: Χρειάζεται χειροκίνητη επαναφορά στη θέση τους. Παρουσιάζεται σοβαρή ενόχληση και πόνος.
- Τέταρτο Στάδιο: Δεν επανέρχονται, προκαλώντας έντονο πόνο και φλεγμονή. Σε αυτό το στάδιο, συνήθως απαιτείται χειρουργική επέμβαση.
Στα πρώτα στάδια, οι θεραπείες είναι πιο συντηρητικές, ενώ στα προχωρημένα απαιτείται ιατρική παρέμβαση.
Διάγνωση
Η διάγνωση των αιμορροΐδων γίνεται συνήθως από έναν ιατρό, ο οποίος θα ενημερωθεί για τα συμπτώματα και θα πραγματοποιήσει κλινική εξέταση. Ανάλογα με τον τύπο και τη σοβαρότητα των αιμορροΐδων, η διάγνωση μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής βήματα:
1. Λήψη Ιστορικού
Ο ιατρός θα ξεκινήσει με την καταγραφή του ιατρικού ιστορικού, συμπεριλαμβανομένων των συμπτωμάτων που αναφέρονται, όπως αιμορραγία, πόνος, κνησμός ή εξογκώματα στην περιοχή του πρωκτού, όπως και για τη συχνότητα κενώσεων και την παρουσία δυσκοιλιότητας.
2. Κλινική Εξέταση
Σε περίπτωση εξωτερικών αιμορροΐδων, ο ιατρός μπορεί να κάνει μια οπτική εξέταση της περιοχής γύρω από τον πρωκτό για να δει αν υπάρχουν διογκωμένες φλέβες ή εξογκώματα.
Για εσωτερικές αιμορροΐδες, που δεν είναι ορατές με το μάτι, μπορεί να γίνει ψηλάφηση (δακτυλική εξέταση) για να ελέγξει για διογκώσεις στο εσωτερικό του πρωκτού.
3. Πρωκτοσκόπηση
Είναι μια εξέταση όπου ο ιατρός εισάγει ένα μικρό, φωτιζόμενο σωλήνα (πρωκτοσκόπιο) μέσα στον πρωκτό για να εξετάσει το εσωτερικό του ορθού και να εντοπίσει τις εσωτερικές αιμορροΐδες.
4. Σιγμοειδοσκόπηση ή κολονοσκόπηση
Σε περιπτώσεις επίμονης αιμορραγίας ή για να αποκλειστούν άλλες παθήσεις, όπως πολύποδες, καρκίνος του παχέος εντέρου ή φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, ο γιατρός μπορεί να προτείνει μια πιο διεξοδική εξέταση, όπως:
Σιγμοειδοσκόπηση: Εξέταση του κατώτερου μέρους του παχέος εντέρου (σιγμοειδές).
Κολονοσκόπηση: Πιο εκτεταμένη εξέταση του παχέος εντέρου.
Θεραπεία & Αντιμετώπιση
Η επιλογή της θεραπείας εξαρτάται από τη σοβαρότητα των αιμορροΐδων και την κατάσταση του ασθενούς. Στα πρώτα στάδια, οι συντηρητικές θεραπείες συχνά είναι αποτελεσματικές, ενώ στα προχωρημένα στάδια μπορεί να απαιτείται επεμβατική ή χειρουργική θεραπεία.
Ακολουθούν οι κύριες θεραπευτικές επιλογές:
1. Συντηρητική Θεραπεία
- Διατροφικές αλλαγές: Αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά) και κατανάλωση άφθονου νερού για την αποφυγή δυσκοιλιότητας. Αποφυγή επεξεργασμένων και καυτερών φαγητών που επιδεινώνουν τα συμπτώματα.
- Φαρμακευτική αγωγή: Τοπικές αλοιφές, υπόθετα και κρέμες που περιέχουν αναισθητικά ή αντιφλεγμονώδη για ανακούφιση από οίδημα και κνησμό.
- Ζεστά μπάνια: Καθιστά λουτρά με χλιαρό νερό για 10-15 λεπτά αρκετές φορές την ημέρα, για να μειωθεί ο πόνος και το πρήξιμο.
2. Επεμβατικές Τεχνικές
- Απολίνωση με ελαστικούς δακτυλίους: Η περίδεση (ή απολίνωση) με ελαστικούς δακτυλίους είναι μια μη χειρουργική μέθοδος αντιμετώπισης των αιμορροΐδων. Κατά τη διαδικασία αυτή, τοποθετείται ένας μικρός ελαστικός δακτύλιος στη βάση της αιμορροΐδας, διακόπτοντας την παροχή αίματος. Ως αποτέλεσμα, η αιμορροΐδα συρρικνώνεται, νεκρώνεται και τελικά αποπίπτει μέσα σε λίγες ημέρες. Η μέθοδος είναι αποτελεσματική για αιμορροΐδες 2ου και 3ου βαθμού και γίνεται χωρίς αναισθησία, αφού προκαλεί ελάχιστη ενόχληση.
- Σκληροθεραπεία: Έγχυση χημικής ουσίας για ελαχιστοποίηση των αιμορροΐδων.
- Θερμοπηξία (λέιζερ ή υπέρυθρες):Χρήση θερμικής ενέργειας για την αντιμετώπιση των αιμορροΐδων.
- Αιμορροϊδοπηξία (μέθοδος Longo): Χειρουργική επανατοποθέτηση αιμορροΐδων με συρραφή.
- Αιμορροϊδεκτομή: Χειρουργική αφαίρεση αιμορροΐδων.
Οι μέθοδοι ποικίλλουν ανάλογα με τη σοβαρότητα των αιμορροΐδων και πάντα πρέπει η επιλογή τους να γίνεται μετά από συνεννόηση με τον ιατρό του εκάστοτε ασθενούς.
Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν κείμενο έχουν καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ιατρικές συμβουλές. Ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος για την ορθή και ολοκληρωμένη ενημέρωση, τη διάγνωση και τον καθορισμό της πιθανής θεραπείας, σε οποιοδήποτε θέμα υγείας αντιμετωπίζετε και στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.