Η θυρεοειδίτιδα, γνωστή και ως νόσος του Χασιμότο, είναι μια διαταραχή όπου το ανοσοποιητικό σύστημα του ατόμου επιτίθεται στα κύτταρα του θυρεοειδούς αδένα, ο οποίος ελέγχει το μεταβολισμό και πολλές άλλες λειτουργίες, (καρδιακός ρυθμός, καύση θερμίδων) καταστρέφοντας τους ιστούς του ίδιου του οργανισμού. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υποθυρεοειδισμό, αφού ο θυρεοειδής δεν παράγει πλέον αρκετές θυρεοειδικές ορμόνες (Τ3 & Τ4). Ενδιαφέρον είναι ότι αρκετοί ασθενείς παρουσιάζουν συμπτώματα που συνδέονται με πρόβλημα του θυρεοειδή, ακόμη και όταν οι εξετάσεις τους δείχνουν ότι ο θυρεοειδής τους λειτουργεί κανονικά. Πρόκειται λοιπόν για μια χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα από την οποία επηρεάζονται κυρίως γυναίκες λόγω των ορμονικών αλλαγών κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Αποτελεί το πιο κοινό αυτοάνοσο νόσημα, διαταράσσοντας την καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως.
Αίτια και Παράγοντες
Τα ακριβή αίτια της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο δεν είναι ακόμη γνωστά, αλλά υπάρχουν πολλοί παράγοντες που πιθανότατα συμβάλλουν στην ανάπτυξή της.
Οι παράγοντες αυτοί περιλαμβάνουν:
- Γενετική προδιάθεση-κληρονομικότητα: Ορισμένες γενετικές παραλλαγές φαίνεται ότι αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης.
- Ορμονικοί παράγοντες: Η θυρεοειδίτιδα Χασιμότο εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες από ό,τι σε άνδρες. Αυτό υποδηλώνει ότι οι ορμονικοί παράγοντες, ιδίως σε στιγμές όπως η εγκυμοσύνη και η εμμηνόπαυση, παίζουν κυρίαρχο ρόλο στην εκδήλωσή της.
- Ανισορροπία στο ανοσοποιητικό σύστημα: Η δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, έχει ως αποτέλεσμα τα ανοσοκύτταρα του οργανισμού να επιτίθενται λανθασμένα στον θυρεοειδή αδένα.
- Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Ιογενείς λοιμώξεις, υπερβολική έκθεση σε ιώδιο, υπεριώδης ακτινοβολία και ορισμένα φάρμακα συμβάλουν στην πρόκληση της νόσου Χασιμότο.
- Άλλες αυτοάνοσες καταστάσεις: Άτομα με άλλες αυτοάνοσες ασθένειες, όπως ερυθηματώδης λύκος, διαβήτης τύπου Ι και ρευματοειδής αρθρίτιδα θεωρούνται ευάλωτες ομάδες ανάπτυξης της πάθησης.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο μπορεί να είναι αρχικά ήπια ή και να εκδηλωθούν μετά από αρκετό χρόνο. Συνήθως, το πρώτο σημάδι της νόσου είναι η βρογχοκήλη, μια ασύμμετρη διόγκωση του θυροειδούς, η οποία προκαλεί πρήξιμο στο μπροστινό μέρος του λαιμού, και εάν το μέγεθος αυξηθεί σημαντικά, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στην κατάποση.
Ορισμένα από τα πιο συχνά συμπτώματα που επηρεάζουν την καθημερινότητα σε ασθενείς με νόσο του Χασιμότο είναι τα εξής:
- Κόπωση και χαμηλή ενέργεια
- Αύξηση του σωματικού βάρους
- Γαστρεντερικές διαταραχές
- Διαταραχές της διάθεσης
- Απώλεια μνήμης
- Ξηρότητα δέρματος
- Εύθραυστα νύχια
- Μειωμένη πνευματική διαύγεια
- Πόνους στις αρθρώσεις
- Μυϊκές κράμπες
Καθώς η νόσος εξελίσσεται, μπορεί να παρουσιαστούν περισσότερα συμπτώματα, όπως:
- Ευαισθησία στο κρύο
- Αίσθημα σφιξίματος στο λαιμό & πόνο
- Μειωμένη εφίδρωση
- Νευρική κώφωση
- Περιφερική νευροπάθεια
- Γαλακτόρροια
- Κατάθλιψη
- Απώλεια μαλλιών
- Ανωμαλίες στην εμμηνόρροια
- Άπνοια ύπνου
- Υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Καθώς τα συμπτώματα είναι παρόμοια με αυτά των άλλων παθήσεων, είναι σημαντικό οι ασθενείς που υποψιάζονται τη θυρεοειδίτιδα Χασιμότο να επισκεφθούν έναν ενδοκρινολόγο ή γενικό χειρουργό για αξιολόγηση και θεραπεία.
Διάγνωση
Η διάγνωση της νόσου γίνεται μέσω ενός συνδυασμού:
- Ιατρικού ιστορικού
- Φυσικής κλινικής εξέτασης
- Βιοχημικών εξετάσεων αίματος
- Απεικονιστικών εξετάσεων
Οι εξετάσεις αίματος μπορούν να δείξουν αυξημένα επίπεδα αντι-TPO και/ή αντι-Tg, καθώς και μειωμένα επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών (Τ3 και Τ4) όπως και αυξημένα επίπεδα θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH).
Το υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς βοηθά τον γιατρό να κάνει διάκριση μεταξύ της θυρεοειδίτιδας και άλλων καταστάσεων, όπως η πολυοζώδης βρογχοκήλη και οι όζοι που ενδέχεται να είναι κακοήθεις. Σε αυτήν την περίπτωση, μπορεί να είναι απαραίτητη η παρακέντηση του θυρεοειδούς για να εξαιρεθεί η πιθανότητα θηλώδους καρκίνωματος του θυρεοειδούς. Ο γιατρός θα εξετάσει αυτά τα ευρήματα μαζί με τα συμπτώματα του ασθενούς και άλλα κλινικά στοιχεία για να καθορίσει τη διάγνωση και τον κατάλληλο τρόπο διαχείρισης της νόσου.
Θεραπεία
Η θεραπεία της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο είναι μια διαδικασία που χρειάζεται χρόνο και υπομονή!
Η ρύθμιση των θυρεοειδικών ορμονών μέσω φαρμακευτικής θεραπείας χρειάζεται χρονικό διάστημα 6-8 μηνών για να επιφέρει σημαντική βελτίωση της κατάστασης, ένα έτος για σταθεροποίηση της λειτουργίας του οργανισμού σε υψηλό επίπεδο και έως και δύο χρόνια για επίτευξη πιο βέλτιστων και σταθερών αποτελεσμάτων.
Ο τελικός στόχος είναι η διόρθωση των αποκλίσεων και η επαναφορά των φυσιολογικών μεταβολικών διεργασιών του ατόμου.
Φάρμακα & Δοσολογία
Η δόση των φαρμάκων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως:
- την ηλικία
- το σωματικό βάρος
- το βαθμό σοβαρότητας της νόσου
- την ύπαρξη άλλων προβλημάτων υγείας
- τη λήψη φαρμάκων που μπορεί να επηρεάζουν τις θυρεοειδικές ορμόνες.
Ο ιατρός παρακολουθεί τη λειτουργία του θυρεοειδούς μέσω ειδικών αιματολογικών εξετάσεων, όπως ο έλεγχος της TSH, διασφαλίζοντας έτσι ότι η δόση των φαρμάκων είναι κατάλληλη.
Αντιμετώπιση και Αποτελέσματα
Η θεραπεία της θυρεοειδίτιδας Χασιμότο έχει θετικές επιπτώσεις στην πορεία της νόσου και στην βελτίωση ποιότητα ζωής των ασθενών.
Οι βασικοί τρόποι αντιμετώπισης και οι ιατρικές παρεμβάσεις που συστήνονται είναι:
- Ενίσχυση της λειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα: Αυτό βοηθά στη μείωση των συμπτωμάτων και της υποθυρεοειδικής κατάστασης που προκαλείται από τη θυρεοειδίτιδα Χασιμότο. Οι θυρεοειδικές ορμόνες βοηθούν στη διατήρηση της ομαλής λειτουργίας του μεταβολισμού και στην προσαρμογή του σε καθημερινές ανάγκες, επιτρέποντας έτσι στους ασθενείς να έχουν περισσότερη ενέργεια και ψυχική ευεξία.
- Χρήση ιωδίου: Πρέπει να αποφεύγεται η υπερβολική κατανάλωση, καθώς μπορεί να είναι επιβλαβής για τους ασθενείς με Χασιμότο. Εντούτοις, είναι σημαντικό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης να διατηρείται αρκετή ποσότητα ιωδίου καθώς συμβάλει στην ομαλή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.
- Συμπλήρωμα σεληνίου: Έχει παρατηρηθεί ότι η λήψη σεληνίου συμβάλει στη μείωση των αυτοαντισωμάτων που επιτίθονται στον θυρεοειδή αδένα.
- Βιταμίνη D: Υπάρχουν ενδείξεις ότι η έλλειψή της μπορεί να συσχετίζεται με την υπολειτουργία του θυρεοειδούς. Μια εναλλακτική πηγή βιταμίνης D είναι η έκθεση στον ήλιο. Μόλις 10-15 λεπτά ημερησίως στον ήλιο συμβάλουν στη σύνθεση βιταμίνης D στον οργανισμό. Επιπλέον, η βιταμίνη D μπορεί να βρεθεί σε τρόφιμα όπως σολομός, ξιφίας, σαρδέλες, τόνος, καθώς και ενισχυμένα τρόφιμα του εμπορίου όπως χυμοί και γάλα. Ωστόσο, η απόφαση για τη χρήση συμπληρώματος πρέπει να ληφθεί με τη συμβουλή ενός ενδοκρινολόγου.
- Ψευδάργυρος: Η λήψη συμπληρώματος ψευδάργυρου μπορεί να βελτιώσει τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών. Για μια υγιή λειτουργία του θυρεοειδούς, προτείνεται μια ισορροπημένη διατροφή που περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία.
- Κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή: Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου άλλων αυτοάνοσων νοσημάτων και στην προστασία άλλων οργάνων από πιθανή βλάβη. Συνήθως, οι ασθενείς με Χασιμότο λαμβάνουν φάρμακα που περιέχουν θυρεοξίνη (Τ4) για να αντισταθμίσουν την υπολειτουργία της θυρεοειδούς, πάντα ακολουθώντας τις οδηγίες των ειδικών.
- Ενεργοποίηση μεταβολισμού & επίτευξη φυσιολογικού βάρους: Η θεραπεία μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να διατηρήσουν ένα φυσιολογικό βάρος και να βελτιώσουν τον μεταβολισμό τους.
- Διαχείριση στρες: Το χρόνιο στρες μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στην ανοσολογική λειτουργία και να επιδεινώσει αυτοάνοσες καταστάσεις. Για τη διαχείριση του στρες, η συμμετοχή σε τεχνικές όπως ο διαλογισμός, ασκήσεις βαθιάς αναπνοής, γιόγκα και πρακτικές ενσυνειδητότητας συμβάλλουν θετικά. Γενικότερα, η μείωση των συναισθηματικών διαταραχών όπως η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές μπορεί να έχει μόνο θετικά αποτελέσματα για την εύρυθμη λειτουργεία του θυρεοειδούς.
- Τακτικός επανέλεγχος: Πρέπει να κανονίζεται σύντομα επανέλεγχος με τον εκάστοτε ειδικό ώστε να παρακολουθείται η λειτουργία του θυρεοειδούς και να προσαρμόζεται το σχέδιο θεραπείας όπως απαιτείται κάθε φορά.
Είναι σημαντικό να είστε προσεκτικοί και να ακολουθείτε τις οδηγίες του ιατρού σας καθώς η ασθένεια είναι χρόνια και απαιτεί συνεχή παρακολούθηση.
Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν κείμενο έχουν καθαρά ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ιατρικές συμβουλές. Ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος για την ορθή και ολοκληρωμένη ενημέρωση, διάγνωση και πιθανή θεραπεία σε οποιοδήποτε θέμα υγείας αντιμετωπίζετε και στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.
