Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (GAS) είναι ένα παθογόνο βακτήριο που σ’ ένα μικρό ποσοστό 1-5% βρίσκεται στο δέρμα , στη μύτη, στο λαιμό, αλλά και σε άλλα σημεία του σώματος. Τα βακτήρια αυτά ζουν χωρίς να προκαλούν προβλήματα, κάτω από ορισμένες περιπτώσεις, ωστόσο, μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες .
Ο ξενόγλωσσος όρος “Streptococcus” έχει ελληνική προέλευση αφού πολλές φορές εμφανίζεται με τη χαρακτηριστική διάταξη αλυσίδων (στρεπτών).
Αποτελεί ένα είδος β-αιμολυτικών, gram-θετικών βακτηρίων που είναι υπεύθυνα για ένα ευρύ φάσμα λοιμώξεων.
Χωρίζεται σε τρεις ομάδες ανάλογα με τον τύπο της αιμόλυσης του αίματος:
- Α-αιμολυτικοί στρεπτόκοκκοι: με πράσινη και μερική αιμόλυση (μετατροπή της αιμοσφαιρίνης σε μεθαιμοσφαιρίνη)
- Β-αιμολυτικοί στρεπτόκοκκοι: με ανάπτυξη στο άγαρ του αίματος με πλήρη λύση των ερυθρών αιμοσφαιρίων
- Γ-μη αιμολυτικοί στρεπτόκοκκοι: δεν προκαλούν αιμόλυση σε πυκνό θρεπτικό μέσο
Οι β-αιμολυτικοί στρεπτόκοκκοι χαρακτηρίζονται ως στρεπτόκοκκοι της ομάδας Α (Streptococcus pyogenes ) και στρεπτόκοκκοι της ομάδας Β (Streptococcus agalactiae).
Παγκοσμίως 18,1 εκατομμύρια καταγράφονται με στρεπτόκοκκο Α , με 1,78 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις ετησίως.
Τρόποι Μετάδοσης
Είναι η κύρια αιτία φαρυγγίτιδας σε παιδιά και εφήβους. Μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα στο σχολικό περιβάλλον, αλλά φυσικά μπορεί να μεταδοθεί και σε ενήλικες.
Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι:
- αποτέλεσμα στενής επαφής με μολυσμένο άτομο
- μέσω σάλιου
- βήχα
- εκκρίσεων
- φταρνίσματος
- μέσω τροφίμων που μολύνθηκαν
- μέσω της επαφής με μολυσμένα τραύματα ή πληγές
- κατά τη διάρκεια του κολπικού τοκετού (από τη μητέρα στο παιδί).
Αυτές οι λοιμώξεις επηρεάζουν διάφορες περιοχές του σώματος, συμπεριλαμβανομένου του λαιμού, του μέσου ωτός, του κόλπου, των πνευμόνων, του δέρματος, του ιστού κάτω από το δέρμα και των καρδιακών βαλβίδων.
Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν κόκκινους και επώδυνους διογκωμένους ιστούς, ψώρα, πληγές, πονόλαιμο (στρεπτόκοκκο) και εξανθήματα, ανάλογα με την περιοχή που επηρεάζεται.
Συμπτώματα
Ο χρόνος επώασης του βακτηρίου για τις οξείες λοιμώξεις είναι 2-4 ημέρες. Τα συμπτώματα των στρεπτοκοκκικών λοιμώξεων ποικίλλουν, ανάλογα με το πού βρίσκεται η λοίμωξη.
Τα συμπτώματα εμφανίζονται σε εκείνους που έχουν μολυνθεί από το στρεπτόκοκκο μέσα σε 3 ημέρες από την έκθεση στο βακτήριο. Όταν κάποιος έχει μολυνθεί στρεπτόκοκκο της ομάδας Α, είναι δυνατόν να τον μεταδώσει σε άλλους ανθρώπους για 2 έως 3 εβδομάδες, ακόμη και εάν ο ίδιος δεν εμφανίζει κάποιο σύμπτωμα.
Παρατηρούνται:
- Πόνος στο λαιμό & στο φάρυγγα
- Έντονος πόνος στην κατάποση
- Κόκκινες και πρησμένες αμυγδαλές, με λευκές κηλίδες ή πύον & οίδημα
- Κοκκινίλες στο στόμα
- Πρήξιμο των λεμφαδένων στο λαιμό
- Πυρετός που συνοδεύεται από πονοκέφαλο
- Στα μικρά παιδιά παρατηρούνται ναυτία ή εμετός
- Πόνος στη κοιλιά
- Απώλεια όρεξης
Ποιες λοιμώξεις προκαλεί
Μπορεί να προκληθούν διάφορες λοιμώξεις στον άνθρωπο, συνήθως ήπιες αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις πολύ σοβαρές, ακόμη και θανατηφόρες αν δεν αντιμετωπιστούν κατάλληλα.
Μερικές από αυτές μπορεί να είναι:
- Πυώδη φαρυγγίτιδα – αμυγδαλίτιδα
- Ωτίτιδα
- Επιλόχειος πυρετός
- Ρευματικός πυρετός
- Οξεία σπειραματονεφρίτιδα
- Μαστίτιδα
- Μηνιγγίτιδα
- Θυλακίτιδα
- Ερυσίπελας (οξεία επιφανειακή λοίμωξη με πυρετό, ρίγη και τοξικότητα)
- Κυτταρίτιδα (οξεία λοίμωξη υποδορίου δέρματος )
- Γάγγραινα (λοίμωξη υποδορίου ιστού και περιτοναίου μυών – αρχίζει με τραυματικό ή χειρουργικό τραύμα)
- Μολυσματικό κηρίο
- Μυοσίτιδα
Θεραπεία
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι διαφορετικού τύπου στρεπτόκοκκοι δίνουν όμοιο τύπο αιμόλυσης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να γίνεται δυσκολότερη η διαδικασία της διάγνωσης.
Η έγκαιρη θεραπεία με αντιβιοτικά μπορεί να αποτρέψει την ταχεία εξάπλωση της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης να φτάσει στο αίμα και στα εσωτερικά όργανα.
Αρχικά ο γιατρός, κάνοντας μια κλινική εξέταση, αναζητεί σημάδια και συμπτώματα που υποδηλώνουν στρεπτόκοκκο. Η διάγνωση για στρεπτόκοκκο γίνεται με τη λήψη φαρυγγικού επιχρίσματος από το λαιμό, μια γρήγορη και ανώδυνη διαδικασία, το γνωστό «στρεπ τεστ». Στη συνέχεια ίσως σας ζητηθεί να κάνετε κάποιες επιπλέον εξετάσεις:
- Ταχεία εξέταση αντιγόνου. Ο γιατρός λαμβάνει επίχρισμα από το λαιμό σας. Αυτό το τεστ μπορεί να ανιχνεύσει βακτήρια στρεπτόκοκκου μέσα σε λίγα λεπτά αναζητώντας ουσίες (αντιγόνα) στο λαιμό. Εάν το τεστ είναι αρνητικό αλλά ο γιατρός εξακολουθεί να υποπτεύεται στρεπτόκοκκο, μπορεί να κάνει καλλιέργεια λαιμού.
- Μοριακή εξέταση (αλυσωτή αντίδραση πολυμεράσης, ή PCR) δοκιμή. Αυτή η εξέταση γίνεται επίσης χρησιμοποιώντας δείγμα μπατονέτας στο λαιμό σας, ώστε να ληφθεί δείγμα.
Καλλιέργεια λαιμού. Μια αποστειρωμένη μπατονέτα χρηισμοποιείται και σε αυτή την περίπτωση για να ληφθεί δείγμα από τις αμυγδαλές. Το δείγμα στη συνέχεια καλλιεργείται σε εργαστήριο και τα αποτελέσματα μπορεί να διαρκέσουν μέχρι και δύο ημέρες.
Στην περίπτωση που κάποιος διαγνωστεί με στρεπτόκοκκο, ο γιατρός χορηγεί αντιβιοτικά.
- Η πενικιλίνη είναι το φάρμακο εκλογής τόσο για ήπια όσο και για σοβαρή νόσο με διάρκεια 10 ημερών.
Σε περίπτωση αλλεργίας στην πενικιλλίνη χορηγείται:
- ερυθρομυκίνη ή κλαριθρομυκίνη,
- εναλλακτικά χορηγούνται αμπικιλλίνη ή αμοξυκιλλίνη.
Αναφέρεται πως ένα 24ωρό μετά την έναρξη του αντιβιοτικού το άτομο θεωρείται κλινικά μη μεταδοτικό.
Εκτός από τα αντιβιοτικά απαραίτητα για αυτή την ασθένεια είναι:
- η υποστηρικτική φροντίδα σε μονάδα εντατικής θεραπείας,
- και μερικές φορές χειρουργική επέμβαση
Οπωσδήποτε χρειάζεται συνεχώς προσοχή καθώς υπάρχουν υποτροπιάζουσες περιπτώσεις και επανεμφάνιση της νόσου.
Πρόληψη
Για την πρόληψη η καλή υγιεινή των χεριών και η τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας είναι σημαντική για να σταματήσει η εξάπλωση του βακτηρίου.
Αν παρατηρήσετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα σε εσάς ή το παιδί σας, και πιο συγκεκριμένα:
- υψηλό πυρετό που δεν υποχωρεί,
- έντονο πονόλαιμο μαζί με εξανθήματα και
- αναπνευστικά προβλήματα
θα πρέπει να αναζητήσετε αμέσως ιατρική βοήθεια.
Είναι πιθανό να χρειαστούν αντιβιοτικά και εντατική φροντίδα προκειμένου να ανακουφιστούν τα συμπτώματα και να ιαθεί η νόσος.
Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν άρθρο έχουν ως αποκλειστικό σκοπό την ενημέρωση και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ιατρικές συμβουλές. Αποκλειστικός υπεύθυνος για οποιοδήποτε θέμα υγείας αντιμετωπίζετε, καθώς και για την σχετική ενημέρωση σας, είναι ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας, στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.
