Η ψωρίαση είναι μια χρόνια, μη μεταδοτική, αυτοάνοση δερματική πάθηση που προκαλεί υπερβολική ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος. Τα κύτταρα του δέρματος συνήθως ανανεώνονται κάθε 28 ημέρες. Στην ψωρίαση, τα δερματικά κύτταρα ανανεώνονται κάθε 3-4 ημέρες. Αυτή η επίταση συνήθως οδηγεί στον σχηματισμό κλιμακούμενων και κοκκινωπών δερματικών κηλίδων που ονομάζονται πλάκες.
Οι πλάκες της ψωρίασης μπορεί να εμφανιστούν οπουδήποτε στο σώμα, αλλά είναι πιο συνηθισμένες στα εξής μέρη:
- Το τριχωτό της κεφαλής
- Το πρόσωπο
- Τα χέρια
- Τα πόδια
- Το κάτω μέρος της πλάτης
- Το στήθος
- Τα γόνατα
- Τους αγκώνες
Η ψωρίαση μπορεί να προσβάλει άτομα όλων των ηλικιών, ανεξαρτήτου φύλου και φυλής. Ωστόσο, είναι πιο συχνή σε ενήλικες ηλικίας 20-35 ετών με ποσοστό περίπου 2-3% του παγκόσμιου πληθυσμού. Τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό ψωρίασης διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου.
Αίτια
Μια σύνθετη νόσος όπως η ψωρίαση έχει πολλαπλά δυνητικά αίτια, με αποτέλεσμα ο ακριβής λόγος εκδήλωσης της να παραμένει άγνωστος. Ακόμα και τυχόν υπάρχουσα γενετική προδιάθεση δεν εγγυάται την εκδήλωση της νόσου σε όλους τους κατόχους της. Οι πιο πιθανοί συμβαλλόμενοι παράγοντες είναι:
- Η κακή διατροφή, ειδικά αν προκαλεί έλλειψη βιταμινών
- Η παχυσαρκία
- Οι καταχρήσεις όπως αλκοόλ και κάπνισμα
- Η χρήση φαρμάκων
- Η έκθεση στην βλαβερή ηλιακή ακτινοβολία
- Οι ακραίες καιρικές συνθήκες, ειδικά ο ψυχρός καιρός
- Η προσβολή από κάποια λοίμωξη
- Οι τραυματισμοί
- Η κακή ψυχολογική κατάσταση (άγχος, στρες, κατάθλιψη)
Φυσικά υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την εμφάνιση ή την έξαρση των συμπτωμάτων. Συνίσταται συζήτηση και καθοδήγηση από έναν ειδικό ώστε να δοθεί πλήρης διάγνωση και θεραπεία σε κάθε ασθενή.
Μορφές Ψωρίασης και Συμπτώματα
Η ψωρίαση υπάρχει σε διάφορες μορφές και η κατανόηση του τύπου από τον οποίο πάσχει το άτομο μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία ενός αποτελεσματικού σχεδίου θεραπείας.
Οι κύριοι τύποι ψωρίασης περιλαμβάνουν:
- Ψωρίαση κατά πλάκας: Ο πιο κοινός τύπος που επηρεάζει περίπου 8 στους 10 ανθρώπους με ψωρίαση και εμφανίζει κόκκινες, κλιμακούμενες κηλίδες.
- Σταγονοειδής ψωρίαση: Συχνός τύπος σε παιδιά ή νεαρούς ενήλικες, προκαλεί μικρές, ροζ-κόκκινες κηλίδες.
- Ανάστροφη ψωρίαση: Εμφανίζονται κόκκινες περιοχές με λεία υφή χωρίς κλίμακες.
- Φλυκταινώδης ψωρίαση: Σπάνιος τύπος που δημιουργεί φλύκταινες με πύον που δεν είναι μολυσματικές.
- Ερυθροδερμική ψωρίαση: Λιγότερο συχνή, αλλά πολύ σοβαρή επιδρώντας σε μεγάλες περιοχές του δέρματος.
- Ψωρίαση των ονύχων.
- Ψωριασική Αρθρίτιδα: Συνδυάζει ψωρίαση με αρθρίτιδα, επηρεάζοντας τις αρθρώσεις και εμφανίζοντας αλλαγές στα νύχια.
- Τα συμπτώματα της ψωρίασης ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο και τη σοβαρότητα της νόσου. Τα πιο κοινά περιλαμβάνουν:
- Ερυθρές κηλίδες δέρματος
- Φαγούρα
- Πόνο
- Δυσκαμψία στις αρθρώσεις
- Κάψιμο
- Ευαισθησία
- Ξηρό, σκασμένο δέρμα που μπορεί να αιμορραγεί.
Θεραπεία
Η θεραπεία και η αντιμετώπιση της ψωρίασης εξαρτώνται από τον τύπο και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η ψωρίαση είναι μια χρόνια κατάσταση που δεν έχει οριστική θεραπεία, αλλά οι θεραπευτικές επιλογές στοχεύουν στον έλεγχο των συμπτωμάτων και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς. Ορισμένες κοινές μέθοδοι θεραπείας και αντιμετώπισης περιλαμβάνουν:
Χρήση Τοπικών Φαρμάκων:
- Κορτικοστεροειδή: Πρόκειται για φάρμακα που μειώνουν τη φλεγμονή.
- Ρετινοειδή: H βιταμίνη Α παίζει κρίσιμο ρόλο.
- Βιταμίνες D: Οι βιταμίνες D μπορούν να βοηθήσουν στην επιβράδυνση της υπερανάπτυξης των κυττάρων του δέρματος.
- Αλφα-υδροξυοξέα (AHA): Τα AHA είναι είδη οξέων που μπορούν να βοηθήσουν στην απολέπιση του δέρματος. Είναι αποτελεσματικά για τη θεραπεία της ήπιας ψωρίασης.
Τα κορτικοστεοειδή, τα ρετινοειδή και οι βιταμίνες D είναι αποτελεσματικά για τη θεραπεία της ήπιας έως μέτριας ψωρίασης.
Φωτοθεραπεία:
Η φωτοθεραπεία χρησιμοποιεί ακτινοβολία UV για να αντιμετωπίσει την ψωρίαση. Οι πιο κοινές μορφές φωτοθεραπείας περιλαμβάνουν:
- Φωτοθεραπεία με UVB: Χρήση υπεριώδους φωτός (UVB) ή φωτοθεραπείας με ειδική λάμπα για τον έλεγχο των συμπτωμάτων.
- Φωτοθεραπεία PUVA: Συνδυάζει την ακτινοβολία UVB με φάρμακα όπως το psoralen.
Κρίνονται κατάλληλες και οι δύο για τη θεραπεία της μέτριας έως σοβαρής ψωρίασης.
Αλλαγές στον Τρόπο Ζωής:
Μερικές από τις συνήθειες της καθημερινότητας μας μπορούν να συμβάλλουν πολύ θετικά αν απλά κάναμε κάποιες αλλαγές όπως:
- Υγιεινή διατροφή και άσκηση για την ενίσχυση της γενικής υγείας.
- Αποφυγή του καπνίσματος και μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ.
- Ενυδάτωση δέρματος
- Αποφυγή τραυματισμών
- Έλεγχος και διαχείριση στρες & άγχους
Είναι σημαντικό το άτομο να συζητήσει με έναν ειδικό, συνήθως ρευματολόγο ή δερματολόγο, για την κατάλληλη θεραπεία, καθώς οι επιλογές μπορεί να προσαρμοστούν ανάλογα με τις ατομικές ανάγκες και την σοβαρότητα της πάθησης.
Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν κείμενο έχουν καθαρά ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ιατρικές συμβουλές. Ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος για την ορθή και ολοκληρωμένη ενημέρωση, διάγνωση και πιθανή θεραπεία σε οποιοδήποτε θέμα υγείας αντιμετωπίζετε και στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.
