Τι είναι η Πνευμονική Υπέρταση

Η πνευμονική υπέρταση (ΠΥ) δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την αρτηριακή υπέρταση. Αρτηριακή υπέρταση ονομάζεται η αύξηση της πίεσης του αίματος μέσα στις αρτηρίες ολόκληρου του σώματος, εκτός από τις αρτηρίες των πνευμόνων. Αντίθετα, η πνευμονική υπέρταση αφορά μόνο τις αρτηρίες των πνευμόνων.

Οι αρτηρίες των πνευμόνων αντιδρούν διαφορετικά από τις υπόλοιπες αρτηρίες του σώματος. Η ελάττωση π.χ. του οξυγόνου του αίματος προκαλεί αγγειοδιαστολή των αρτηριών του σώματος, ενώ προκαλεί αγγειοσυστολή των αρτηριών των πνευμόνων.

Υπάρχουν δύο τύποι υπέρτασης στους πνεύμονες – η πρωτοπαθής και η δευτεροπαθής. Η πρωτοπαθής πνευμονική υπέρταση είναι μια σχετικά σπάνια, ανεξάρτητη νόσος, ενώ η δευτεροπαθής πνευμονική υπέρταση προκαλείται από υποκείμενο νόσημα- εξού και δευτεροπαθής- όπως κάποια καρδιακή δυσπλασία.

Ποια είναι τα αίτια Πνευμονικής Υπέρτασης

  • Χρόνιες παθήσεις των πνευμόνων, όπως η χρόνια βρογχίτιδα που οδηγεί σε χρόνια αποφρακτική νόσο των πνευμόνων, καθώς και η ίνωση του πνεύμονα.
  • Σημαντικοί παράγοντες στην επιδείνωση της κατάστασης του αρρώστου αποτελούν οι λοιμώξεις και το κάπνισμα.
  • Οι παθήσεις των φλεβών των ποδιών, όπως οι κιρσοί, οι θρομβώσεις και οι θρομβοφλεβίτιδες. Οι θρόμβοι που δημιουργούνται μέσα στις φλέβες μπορεί να αποκολληθούν και να δημιουργήσουν έμβολα που με την κυκλοφορία του αίματος φτάνουν μέχρι τις μικρές αρτηρίες των πνευμόνων, τις φράζουν και τις καταστρέφουν, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πίεση του αίματος μέσα στις αρτηρίες των πνευμόνων.
  • Χρόνιες παθήσεις της καρδιάς, όπως η στένωση ή η ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας, καθώς και η καρδιακή ανεπάρκεια. Οι παθήσεις αυτές προκαλούν αύξηση της πίεσης μέσα στην αριστερή κοιλία της καρδιάς και μεταδίδονται μέχρι τις φλέβες και τις αρτηρίες των πνευμόνων.
  • Ορισμένες συγγενείς καρδιοπάθειες, όπως π.χ. η μεσοκοιλιακή επικοινωνία και ο ανοικτός βοτάλειος πόρος, όταν οι βλάβες είναι μεγάλες.
  • Οι παθήσεις του συνδετικού ιστού, όπως η σκληροδερμία ή ο λύκος.
  • Η υπνική άπνοια και άλλες διαταραχές του ύπνου.
  • Η δρεπανοκυτταρική αναιμία, η χρόνια ηπατική νόσος (κίρρωση), το AIDS.
  • Πνευμονική υπέρταση παρατηρείται επίσης σαν παρενέργεια ορισμένων ουσιών, όπως είναι τα ανορεξιογόνα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας και η κοκαΐνη.
  • Η ιδιοπαθής ΠΟΥ ευθύνεται για το 40% των περιστατικών ΠΥ και είναι συχνότερη στις νεαρές γυναίκες (έως και 3,5:1 σε σχέση με τους άνδρες), με μέση ηλικία κατά τη διάγνωση τα 36 έτη. Η ιδιοπαθής αυτή κατάσταση δημιουργείται από άγνωστα κατά βάση αίτια, όπου παρατηρείται πάχυνση του τοιχώματος των πνευμονικών αρτηριών και ελάττωση μέχρι εξαφάνισης της εσωτερικής διαμέτρου τους.

Ποια είναι τα συμπτώματα Πνευμονικής Υπέρτασης

Τα συμπτώματα της ΠΥ στα αρχικά της στάδια μπορεί να μην είναι αντιληπτά για μήνες ή και χρόνια. Ωστόσο, καθώς η νόσος εξελίσσεται, αυτά επιδεινώνονται.

  1. Δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια), αρχικά κατά την άσκηση και τελικά και σε κατάσταση ηρεμίας.
  2. Κόπωση.
  3. Ζάλη ή λιποθυμία (συγκοπή).
  4. Πίεση στο στήθος ή πόνος.
  5. Επίμονος ξηρός βήχας και βραχνάδα στη φωνή.
  6. Πρήξιμο (οίδημα) στους αστραγάλους, στα πόδια και τελικά στην κοιλιά (ασκίτης).
  7. Γαλαζωπό χρώμα στα χείλη και στο δέρμα (κυάνωση).
  8. Ταχυπαλμία ή αίσθημα παλμών της καρδιάς.

Στάδια Πνευμονικής Υπέρτασης

Η βαρύτητα των συμπτωμάτων και ο βαθμός περιορισμού των σωματικών δραστηριοτήτων σε ασθενείς με Π.Α.Υ. αξιολογούνται με βάση το Λειτουργικό Στάδιο κατά την ταξινόμηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO-FC). Μία τέτοια αξιολόγηση παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για το τρέχον επίπεδο της σωματικής λειτουργίας, συσχετίζεται με την πρόγνωση και μπορεί να βοηθήσει στην καθοδήγηση της λήψης αποφάσεων σχετικά με τη θεραπεία ή την αναθεώρηση της θεραπείας.

Υπάρχουν τέσσερα Λειτουργικά Στάδια, το Στάδιο Ι είναι το λιγότερο βαριάς μορφής και το Στάδιο IV είναι το πλέον προχωρημένο, κατά το οποίο οι ασθενείς με Π.Α.Υ. παρουσιάζουν αδυναμία κάθε φορά που πραγματοποιούν κάποια σωματική δραστηριότητα.

Η Κατηγορία Ι περιλαμβάνει τους ασθενείς που δεν έχουν κανενός είδους συμπτώματα και στους οποίους η συνηθισμένη φυσική δραστηριότητα δεν προκαλεί κόπωση, αίσθημα παλμών, λαχάνιασμα ή πόνο στο θώρακα.
Η Κατηγορία ΙΙ περιλαμβάνει τους ασθενείς που αισθάνονται άνετα σε συνθήκες ανάπαυσης, αλλά έχουν συμπτώματα όταν επιδίδονται σε συνηθισμένη φυσική δραστηριότητα.
Η Κατηγορία ΙΙΙ περιλαμβάνει τους ασθενείς που αισθάνονται άνετα σε συνθήκες ανάπαυσης, αλλά έχουν συμπτώματα όταν καταβάλλουν προσπάθεια μικρότερη από τη συνηθισμένη.
Η Κατηγορία ΙV περιλαμβάνει τους ασθενείς που έχουν συμπτώματα ακόμα και σε συνθήκες ανάπαυσης.

Αντιμετώπιση Πνευμονικής Υπέρτασης

Όλα τα είδη της πνευμονικής υπέρτασης αντιμετωπίζονται και πολλές φορές αντιμετωπίζονται ουσιαστικά με τη θεραπεία του βασικού αιτίου που την προκαλεί. Σήμερα ευτυχώς με τα νεότερα φάρμακα που χρησιμοποιούνται, φαίνεται ότι και η ποιότητα ζωής των αρρώστων και το προσδόκιμο επιβίωσής τους βελτιώνονται. Το ευτύχημα είναι ότι η ιδιοπαθής πνευμονική υπέρταση είναι σπάνια νόσος.

Βασικά φάρμακα θεωρούνται η προστακυκλίνη και τα συνθετικά ανάλογά της καθώς και οι ανταγωνιστές της ενδοθηλίνης. Τα φάρμακα αυτά, με το να προκαλούν αγγειοδιαστολή ή να δεσμεύουν τους παράγοντες που προκαλούν αγγειοσύσπαση, βοηθούν στην καλύτερη αιμάτωση των πνευμόνων.

Ένα φάρμακο πολύ γνωστό η σιδεναλφίλη (Viagra) έχει αποδειχτεί ότι βελτιώνει τα ενοχλήματα των αρρώστων με πρωτοπαθή πνευμονική υπέρταση και την ποιότητα της ζωής τους και πιθανόν να αποδειχθεί στο μέλλον ότι επηρεάζει και το προσδόκιμο επιβίωσης, ανάλογα με τη δοσολογία.
Τέλος, ριζική θεραπευτική αντιμετώπιση της πρωτοπαθούς (ιδιοπαθούς) υπέρτασης αποτελεί η καρδιοπνευμονική μεταμόσχευση.

Η μεταμόσχευση των πνευμόνων συνδυάζεται συνήθως με μεταμόσχευση καρδιάς, εάν η καρδιά έχει υποστεί βλάβες λόγω της πνευμονικής υπέρτασης. Η επιβίωση των μεταμοσχευμένων είναι εντυπωσιακή και κυμαίνεται περί το 70%.

Κωνσταντίνος Γκέκας

Ο Κωνσταντίνος Γκέκας είναι εξειδικευμένος νοσηλευτής, με πολυετή εμπειρία στον χώρο της νοσηλείας κατ' οίκον. Εξαιτίας της βαθιάς αγάπης του για το αντικείμενο και της διάθεσης για ουσιαστική προσφορά στο κοινωνικό σύνολο, ίδρυσε την εταιρεία "Νοσηλεία Τώρα".

Όλα τα άρθρα

Πείτε μας τη γνώμη σας...