Η κρίση πανικού είναι ένα απροσδόκητο και σύντομο επεισόδιο έντονου άγχους, που προκαλεί στον άνθρωπο την αίσθηση φόβου. Οι κρίσεις πανικού μπορούν να εμφανιστούν οποτεδήποτε, ακόμη και κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Σύμφωνα με στατιστικές μελέτες, ένας στους δέκα ανθρώπους είναι πιθανόν να παρουσιάσει κρίσεις πανικού κάποια στιγμή στη ζωή του. Συνήθως εμφανίζονται αρχικά σε εφήβους και ενήλικες μικρής ηλικίας, παρά ταύτα σε οποιαδήποτε ηλικία μπορούν να εμφανιστούν κρίσεις πανικού. Οι γυναίκες παρουσιάζουν διπλάσιες πιθανότητες από τους άνδρες να εμφανίσουν κρίσεις πανικού. Δεν αποτελούν κίνδυνο για τη ζωή του ανθρώπου, αλλά μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά την ποιότητα της ζωή του.
Συμπτώματα Κρίσης Πανικού
Τα συμπτώματα της κρίσης πανικού εμφανίζονται απότομα και διαρκούν σε γενικές γραμμές μερικά λεπτά.
Τα βασικότερα συμπτώματα της κρίσης πανικού συμπεριλαμβάνουν:
- Ξαφνικό και έντονο άγχος, με ή χωρίς αιτία
- Έντονη δυσφορία ή πόνος στο στήθος
- Δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια)
- Ταχυπαλμία
- Αίσθηση σωματικής αδυναμίας, τάση προς λιποθυμία ή ζαλάδα
- Τρέμουλο
- Μούδιασμα στα χέρια
- Εφίδρωση
- Ρίγη
- Αίσθηση έξαψης
- Ναυτία
- Φόβος απώλειας ελέγχου
- Έντονος φόβος του θανάτου
Αίτια που προκαλούν κρίσεις πανικού
Τα αίτια που προκαλούν κρίσεις πανικού δεν είναι ακόμη ξεκάθαρα. Οι παράγοντες μπορεί να είναι ψυχολογικοί, βιολογικοί, περιβαλλοντικοί κά. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται:
- Μακρές περίοδοι έντονου άγχους και στρες
- Οικογενειακό ιστορικό. Έχει παρατηρηθεί, ότι όταν κάποιος έχει στο οικογενειακό του περιβάλλον άνθρωπο που παρουσιάζει κρίσεις πανικού, έχει περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσει κι εκείνος κάποια στιγμή.
- Σημαντική αλλαγή στη ζωή του ατόμου, όπως απώλεια αγαπημένου προσώπου, χωρισμός, απώλεια εργασίας.
- Υπερβολές σε δραστηριότητες, όπως η υπερβολική άσκηση, κατανάλωση καφέ κάπνισμα κ.ά.
- Χρόνιες ασθένειες
- Διάφορες φοβίες
- Κατάθλιψη και χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Επίδραση φαρμακευτικής αγωγής
Κρίση πανικού και διαταραχή πανικού
Ο άνθρωπος μπορεί να εμφανίσει 1 ή 2 κρίσεις πανικού, αλλά κατά τα άλλα να είναι απόλυτα χαρούμενος και υγιής, κατάσταση που δεν εμπνέει καμία ανησυχία. Υπάρχει όμως πιθανότητα να προκληθεί διαταραχή πανικού.
Η διαταραχή πανικού χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού, που επηρεάζουν την συμπεριφορά του ατόμου. Κάποιες ενδείξεις, που πιθανόν υποδεικνύουν διαταραχή πανικού, είναι:
- Συχνές κρίσεις πανικού που δεν έχουν κάποια συγκεκριμένη αιτία
- Φόβος ότι θα παρουσιαστεί ξανά κρίση πανικού
- Αποφυγή ενός μέρους ή μιας κατάστασης που μπορεί να προκαλέσουν κρίση πανικού και φόβος ότι δεν θα υπάρξει η απαραίτητη βοήθεια
Η κρίση πανικού μπορεί να διαρκέσει μερικά λεπτά, στην διαταραχή πανικού όμως, οι επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού έχουν ευρύτερη συναισθηματική επίδραση στο άτομο, με αποτέλεσμα διαρκούς άγχους και φόβου.
Διάγνωση
Είναι πολύ σημαντικό και απαραίτητο η διάγνωση των κρίσεων πανικού να γίνεται από ειδικό γιατρό, ειδικά σε περιπτώσεις χρόνιων καταστάσεων. Υπάρχουν πολλές ασθένειες, όπως καρδιακές παθήσεις, θυρεοειδής και αναπνευστικά προβλήματα, με συμπτώματα παρόμοια της κρίσης πανικού, επομένως θα πρέπει να γίνει η σωστή διάγνωση και αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών.
Εφόσον διαπιστωθεί ότι δεν υπάρχει κάποιο παθολογικό αίτιο που προκαλεί τα συμπτώματα αυτά, ο γιατρός μπορεί να διαγνώσει αν πρόκειται για κρίσεις πανικού.
Τι να κάνουμε κατά τη διάρκεια της κρίσης πανικού
Μολονότι δεν μπορείτε να σταματήσετε την κρίση πανικού, υπάρχουν κάποια απλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να περάσει όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα:
- Μην προσπαθήσετε να το αποφύγετε
- Παραμείνετε, αν είναι δυνατόν, εκεί που βρίσκεστε
- Κλείστε τα μάτια και κάντε ασκήσεις αναπνοής: Εισπνεύστε αργά, βαθιά και ήρεμα από την μύτη και εκπνεύστε κατά τον ίδιο τρόπο από το στόμα
- Εστιάστε την προσοχή σας σε χαρούμενες και αισιόδοξες εικόνες
- Επαναλάβετε στο εαυτό σας ότι θα περάσει σύντομα και η ζωή σας δεν διατρέχει κανένα κίνδυνο
Πρόληψη και αντιμετώπιση κρίσεων πανικού
Μερικές απλές συμβουλές που βοηθούν στην πρόληψη και αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού είναι:
- Συστηματική άσκηση
- Υγιεινή διατροφή
- Μείωση της πρόσληψης καφεΐνης
- Αποφυγή καπνίσματος και αλκοόλ
- Τακτικές ασκήσεις αναπνοής
- Θετική σκέψη
- Συμμετοχή σε ποικίλες κοινωνικές δραστηριότητες
- Ψυχοθεραπεία
Σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε προσπάθεια θεραπείας των κρίσεων πανικού θα πρέπει να γίνεται υπό την καθοδήγηση του ειδικού θεράποντα ιατρού σας, ο οποίος θα εκτιμήσει την κατάσταση και θα διακρίνει το μέγεθος του προβλήματος, ορίζοντας την απαραίτητη διαδικασία θεραπείας, εμπλουτίζοντάς την, πιθανόν, και με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.
