Η κολπίτιδα είναι μια φλεγμονή του κόλπου που μπορεί να εμφανίσει ενοχλήσεις όπως τσούξιμο, φαγούρα και άτυπες εκκρίσεις. Αναφέρεται σε οιδήματα που μπορεί να προκληθούν από μύκητες, βακτήρια, παράσιτα, ή άλλες αιτίες. Η φυσιολογική κολπική χλωρίδα προστατεύει τον κόλπο, αλλά η διαταραχή αυτής μπορεί να οδηγήσει σε κολπίτιδα.
Το είδος της κολπίτιδας μπορεί να ανήκει στις παρακάτω κατηγορίες:
- Λοιμώδης κολπίτιδα: εξαιτίας διάφορων μικροοργανισμών, όπως βακτήρια, μύκητες ή παράσιτα.
- Αλλεργική κολπίτιδα: παρουσιάζεται αλλεργική αντίδραση από ένα εξωτερικό παράγοντα, όπως ένα σπρέι υγιεινής ή ένα προφυλακτικό.
- Διατροφική/Ατροφική κολπίτιδα: προκαλείται από έλλειψη βιταμινών ή ανόργανων συστατικών.
- Ιογενής κολπίτιδα (πχ από τον ιό του έρπητα)
Ενώ ανάλογα με τον παθογόνο μικροοργανισμό που την προκαλεί υπάρχει και η ακόλουθη κατάταξη:
- Βακτηριακή κολπίτιδα: Προκαλείται από βακτήρια, κυρίως το Gardnerella Vaginalis, και παρουσιάζει γκριζόλευκες εκκρίσεις και τσούξιμο.
- Μυκητιασική κολπίτιδα: Εκδηλώνεται από μύκητες της οικογένειας Candida Albicans, με έντονο ερεθισμό και λευκές πηχτές εκκρίσεις.
- Τριχομοναδική κολπίτιδα: Εμφανίζεται από το παράσιτο Trichomonas Vaginalis, με αισθητή δυσφορία, δύσοσμες και κιτρινοπράσινες εκκρίσεις.
- Κολπίτιδα από Χλαμύδια: Συχνό σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, που μπορεί να παραμείνει ασυμπτωματικό, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις δημιουργεί φλεγμονή, επηρεάζοντας τη γονιμότητα.
Αίτια
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που ευνοούν την εμφάνιση κολπίτιδας σε μια γυναίκα και η συχνότητα εμφάνισης ποικίλει ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες. Μερικοί από αυτούς τους παράγοντες είναι οι εξής:
- Γενικευμένη καταπόνηση του οργανισμού: Έλλειψη ύπνου, υπερκόπωση, κακή διατροφή, στρες και κάπνισμα αποτελούν κάποιους απ΄ τους βασικούς παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στο ανοσοποιητικό σύστημα, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο κολπίτιδων.
- Λανθασμένη τοπική υγιεινή: Η συνεχής χρήση ταμπόν και κολπικών πλύσεων μπορεί να διαταράξουν τη φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου και να ερεθίσουν την περιοχή. Η χρήση καλλωπιστικών ή καθαριστικών προϊόντων μπορεί να προκαλέσει ερεθισμούς και διαταραχές στην ισορροπία του κόλπου, ειδικά αν αυτά διαθέτουν έντονα αρώματα.
- Πολυάριθμες εκτρώσεις.
- Σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλακτικό: Η μη χρήση προφυλακτικού αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσης σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων ή μικροβίων που μπορούν να δημιουργήσουν κολπίτιδα.
- Εγκυμοσύνη και εμμηνόπαυση: Οι φυσιολογικές αλλαγές στην ορμονική ισορροπία κατά την εγκυμοσύνη και την εμμηνόπαυση συμβάλλουν στην ανάπτυξη κολπίτιδας.
- Επιλογές στην ένδυση: Η χρήση συνθετικών και στενών ρούχων και εσωρούχων μπορεί να ερεθίσει την ευαίσθητη περιοχή και να μην την αφήνει να «αναπνέει» με αποτέλεσμα να δημιουργεί κλίμα ευνοϊκό για την ανάπτυξη μικροοργανισμών.
- Φαρμακευτική αγωγή: Η χρήση ορισμένων φαρμάκων, όπως αντιβιοτικά και στεροειδή, μπορεί να διαταράξει τη φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου.
- Μη ελεγχόμενος σακχαρώδης διαβήτης: Η έλλειψη ελέγχου του σακχαρώδη διαβήτη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κολπίτιδας.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της κολπίτιδας ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο της λοίμωξης. Στα πιο κοινά συμπτώματα συγκαταλέγονται τα παρακάτω:
- Κνησμός: Ο κνησμός είναι το πιο συχνό σύμπτωμα της κολπίτιδας. Ξεκινάει με πιο ήπια ένταση αλλά μπορεί να επιδεινωθεί πολύ γρήγορα κατά τη διάρκεια της ημέρας ή της νύχτας.
- Ερυθρότητα ή/και οίδημα: Η ερυθρότητα του αιδοίου και του κόλπου είναι ένα άλλο κοινό σύμπτωμα της κολπίτιδας.
- Αλλαγές στις κολπικές εκκρίσεις: Οι αλλαγές στις συνήθεις κολπικές εκκρίσεις όπως στο χρώμα, την οσμή, την υφή ή την ποσότητα (πχ να είναι υδαρείς, παχύρρευστες, δύσοσμες, λευκές, γκριζόλευκες, κιτρινοπράσινες ή αφρώδεις) είναι ισχυροί δείκτες ότι κάτι συμβαίνει.
- Δυσουρία: Η αίσθηση καύσου κατά την ούρηση και η διακεκομμένη ούρηση μπορεί να υποδεικνύουν μικρόβιο τόσο στα ούρα όσο και πιθανότητα μόλυνσης στον κόλπο.
- Ενοχλήσεις ή πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή.
Η διάγνωση της κολπίτιδας είναι σημαντική για την αποτελεσματική θεραπεία της λοίμωξης και την πρόληψη της μετάδοσής της σε άλλους ανθρώπους.
Με τα πρώτα συμπτώματα η ασθενής θα πρέπει να απευθυνθεί στον γυναικολόγο της για την κατάλληλη αντιμετώπιση της κατάστασης. Κατ’ εντολή αυτού μπορούν να πραγματοποιηθούν καλλιέργεια κολπικού υγρού, τεστ Παπανικολάου και εξετάσεις ούρων και αίματος κατ οίκον από το εξειδικευμένο νοσηλευτικό μας προσωπικό για την ταυτοποίηση του μικροοργανισμού που προκαλεί τη λοίμωξη. Με βάση τα αποτελέσματα των εξετάσεων, ο ιατρός θα διαγνώσει τον τύπο της κολπίτιδας και θα συστήσει την κατάλληλη θεραπεία.
Πρόληψη και Θεραπεία
Η θεραπεία της κολπίτιδας εξαρτάται από τον τύπο της και τον παθογόνο οργανισμό που την προκαλεί.
Ορισμένες γενικές αρχές για τη θεραπεία της κολπίτιδας περιλαμβάνουν:
- Αντιβιοτικά σε περίπτωση βακτηριακής κολπίτιδας
- Αντιμυκητιασικά για μυκητιασική κολπίτιδα
- Αντιπαρασιτική θεραπεία σε περίπτωση προσβολής από τριχομονάδα
- Αντιφλεγμονώδης θεραπεία: Σε ορισμένες περιπτώσεις, η χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Είναι σημαντικό να ολοκληρωθεί το πρόγραμμα θεραπείας που προτείνει ο θεράπων ιατρός, ακόμα και αν τα συμπτώματα εξαφανιστούν πριν το τέλος της αγωγής. Η ακύρωση της θεραπείας μπορεί να οδηγήσει σε επανεμφάνιση της κολπίτιδας ή ακόμη και σε ανάπτυξη ανθεκτικών σε αντιβιοτικά στελεχών. Επίσης, σε περίπτωση σεξουαλικώς μεταδιδόμενης κολπίτιδας, συστήνεται η θεραπεία και στους δύο συντρόφους.
Πέρα από την αντιμετώπιση της κολπίτιδας, είναι πολύ σημαντικό να εστιάσει κανείς στην πρόληψη αυτής. Στη συνέχεια προτείνεται μια σειρά από υγιεινές πρακτικές και συνήθειες που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης της πάθησης.
- Σωστή υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής: Αυτή περιλαμβάνει τη χρήση κατάλληλων σκευασμάτων, τη σωστή συχνότητα, την περιποίηση κατά την διάρκεια της περιόδου κτλ.
- Καθημερινή αλλαγή εσωρούχων: Η επιλογή του κατάλληλου υφάσματος και μεγέθους του εσώρουχου καθώς και η καθημερινή του αλλαγή είναι σημαντικά για την διατήρηση ενός καθαρού και άνετου περιβάλλοντος για την ευαίσθητη περιοχή.
- Χρήση προφυλακτικού κατά την σεξουαλική επαφή για την αποφυγή μετάδοσης ΣΜΝ και παθογόνων μικροοργανισμών.
- Υγιεινή διατροφή: Η μείωση της ζάχαρης, η αποχή από φαγητά με μαγιά, η μείωση κατανάλωσης τυριών, η αποφυγή στο αλκοόλ και η κατανάλωση περισσότερων λαχανικών έχουν δείξει να βοηθούν στην οριοθέτηση της κατάστασης.
- Προληπτική γυναικολογική παρακολούθηση
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι παραπάνω συστάσεις αποτελούν γενικές κατευθυντήριες γραμμές και ότι ο καθένας μπορεί να έχει μοναδικές ανάγκες και παράγοντες κινδύνου. Η συνεργασία με ειδικό για εξατομικευμένες συμβουλές κρίνεται σημαντική, ειδικά αν υπάρχουν συχνά επανεμφανιζόμενα προβλήματα.
Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν κείμενο έχουν καθαρά ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ιατρικές συμβουλές. Ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος για την ορθή και ολοκληρωμένη ενημέρωση, διάγνωση και πιθανή θεραπεία σε οποιοδήποτε θέμα υγείας αντιμετωπίζετε και στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.
