Η κήλη είναι μια κατάσταση όπου το μέρος ενός εσωτερικού οργάνου (έντερο) «τρυπάει» και βγαίνει προς τα έξω εξαιτίας της αδυναμίας της περιοχής του κοιλιακού τοιχώματος που το περιορίζει Αυτό έχει ως συνέπεια την αύξηση της πίεσης του κοιλιακού τοιχώματος λόγω του βάρος των ενδοκοιλιακών οργάνων.
Η κήλη μπορεί να συμβεί σε διάφορα μέρη του σώματος, αλλά οι περιοχές που παρατηρείται συχνότερα είναι:
- Η γαστροοισοφαγική περιοχή (κήλη οισοφάγου),
- Η κοιλιακή περιοχή (κοιλιοκήλη),
- Η περιοχή του επιθηλίου μεταξύ των μυών της κοιλιακής πλάκας (κήλη ισχίου).
Οι κοιλιακές κήλες αρκετές φορές μπορεί να προκαλέσουν πόνο, οίδημα, αίσθημα έντονης πίεσης και δυσφορία. Μπορεί επίσης να προκαλέσουν φουσκώματα ή ορατή ανωμαλία στο σημείο όπου εμφανίζονται.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι μόνο ένας ιατρός μπορεί να διαγνώσει επακριβώς την κήλη και να προτείνει την κατάλληλη θεραπεία. Αν υποψιάζεστε ότι μπορεί να έχετε κήλη, συνίσταται η επικοινωνία με ειδικό (χειρούργο) για αξιολόγηση και διάγνωση.
Είδη κήλης
Υπάρχουν διάφορα είδη κήλης, ανάλογα με την περιοχή του σώματος όπου εμφανίζονται. Ορισμένα από τα κύρια είδη κήλης είναι τα εξής:
- Διαφραγματοκήλη/Κήλη οισοφάγου: Η κήλη αυτή συμβαίνει όταν ένα μέρος του στομάχου εξέρχεται μέσα από το ανώτερο σφιγκτήρα του οισοφάγου και εισέρχεται στον θώρακα.
- Κοιλιοκήλη: Αυτή η κήλη συμβαίνει όταν η κοιλιακή μάζα ή μέρος του εντέρου περνάει μέσα από τα ευάλωτα σημεία του κοιλιακού τοίχου.
- Μηροκήλη (2,6%): Αυτή η κήλη συμβαίνει όταν μια μικρή περιοχή του επιθηλίου μεταξύ των μυών της κοιλιακής πλάκας γίνεται αδύναμη και επιτρέπει στο έντερο να περάσει μέσα.
- Κήλη ισχίου ή ισχιαλγία όπως ονομάζεται αλλιώς: αυτή η κήλη οφείλεται σε πίεση ή φλεγμονή της ρίζας του ισχιακού νεύρου του μεσοσπονδύλιου δίσκου.
- Κήλη Spiegel (0,9%): εντοπίζεται λίγο πιο ψηλά από τη βουβωνική χώρα στη κοιλιά.
- Βουβωνοκήλη: η συχνότητα ανέρχεται στο 70% περίπου όλων των κηλών (πιο συγκεκριμένα αναλογικά το 25% αφορά άνδρες και το 5% γυναίκες) και συμβαίνει όταν ο λιπώδης ιστός ή ένα μέρος του εντέρου εισχωρεί στη βουβωνική χώρα, στο πάνω μέρος του εσωτερικού μηρού.
- Μετεγχειρητικές κήλες (8%)
- Ομφαλοκήλη (14%): αναπτύσσεται όταν ένα τμήμα του βλεννογόνου της κοιλιάς, ή υγρό περνά μέσα από το μυ του κοιλιακού τοιχώματος.
- Επιγαστρική κήλη (2,5%): συνήθως παρατηρείται σε αθλητές, βρέφη και εγκυμονούσες.
Επιπρόσθετα υπάρχουν και τα παρακάτω είδη:
- Συγγενείς
- Επίκτητες
- Περισφιγμένες
- Ανατασσόμενες
- Μη ανατασσόμενες
Αίτια
Όσον αφορά τα αίτια της κήλης, αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Οικογενειακή προδιάθεση για αδυναμία των ιστών.
- Διαταραχή μεταβολισμού κολλαγόνου.
- Παχυσαρκία.
- Έλλειψη σωματικής άσκησης.
- Έντονη σωματική προσπάθεια άρσης βαρών.
- Χρόνια κόπωση των μυών του σώματος/Χειρωνακτική εργασία.
- Επιπλοκές κατά την κύηση/ πολλές εγκυμοσύνες.
- Τραυματισμός ή χειρουργική επέμβαση.
- Κάπνισμα.
- Δυσκοιλιότητα.
- Προχωρημένη ηλικία.
- Αναπνευστική νόσος (χρόνιος βήχας).
- Υποσιτισμός.
- Απότομη μείωση σωματικού βάρους.
- Κυστική ίνωση.
- Πνευμονικές παθήσεις.
- Υπερτροφία του προστάτη.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι ακριβείς αιτίες και παράγοντες κινδύνου μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το είδος της κήλης και τις ατομικές διαφορές. Επισκεφτείτε τον ιατρό σας για μια πλήρη αξιολόγηση και συμβουλές σχετικά με την αιτία και την κατάλληλη θεραπεία για εσάς.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της κήλης μπορεί να ποικίλουν ανάλογα με τον τύπο και την θέση της κήλης.
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Πόνος: Ο πόνος μπορεί να είναι από μέτριος έως έντονος αλλά και διαρκής, ανάλογα με τον βαθμό και την επιρροή της κήλης. Μερικές φορές μπορεί να εμφανίζεται μόνο όταν σηκώνετε βαριά αντικείμενα ή κινείστε (μάζεμα ή τέντωμα).
- Οίδημα: Μπορεί να παρατηρηθεί μια φουσκωμένη περιοχή ή οίδημα στο σημείο όπου εμφανίζεται η κήλη. Αυτό συμβαίνει λόγω του εμφυτευμένου ιστού που προεξέχει μέσα από τον αδύναμο κοιλιακό τοίχο.
- Δυσφορία: Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να αισθάνονται αίσθημα πίεσης ή αίσθημα «γεμάτου» στην περιοχή της κήλης.
Πώς θα καταλάβω ότι έχω κήλη;
Για να καταλάβει κάποιος εάν έχει κήλη, συνήθως θα ψηλαφήσει μία διόγκωση ή εξόγκωμα στο σώμα του (κυρίως στην κοιλιά, βουβωνική χώρα, μηρό) σε συνδυασμό με κλινικά συμπτώματα.
Όσον αφορά τα συμπτώματα που εμφανίζονται σε μια κοιλιακή κήλη , μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τον τύπο. Ωστόσο, συμπτώματα όπως ναυτία, έμετος, δυσκοιλιότητα, κοιλιακό άλγος ή ενόχληση είναι πολύ συχνά και επίσης μπορεί να γίνει αισθητή και μια πάχυνση κάτω από το δέρμα. Οι γιατροί μπορούν να διαγνώσουν την κήλη μέσω κλινικής εξέτασης και με τη βοήθεια ειδικών εξετάσεων, όπως:
- αξονική τομογραφία (CT)
- μαγνητική τομογραφία (MRI)
- διενέργεια διαγνωστικής λαπαροσκόπησης
- ακτινογραφία
Οι παραπάνω είναι αποτελεσματικές μέθοδοι για την ανίχνευση διαφραγματικών και εσωτερικών κηλών.
Πότε χρειάζεται χειρουργική επέμβαση;
Η επέμβαση συνιστάται συνήθως εάν υπάρχει κήλη που προκαλεί πόνο, σοβαρά ή επίμονα συμπτώματα ή εάν αναπτυχθούν σοβαρές επιπλοκές.
Οι επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν ως αποτέλεσμα μιας βουβωνοκήλης περιλαμβάνουν:
- απόφραξη – όπου ένα τμήμα του εντέρου κολλάει στο βουβωνικό τοίχωμα, προκαλώντας ναυτία, έμετο και πόνο στο στομάχι, καθώς και ένα επώδυνο εξόγκωμα στη βουβωνική χώρα.
- στραγγαλισμός – όπου ένα τμήμα του εντέρου παγιδεύεται και διακόπτεται η παροχή αίματος με αποτέλεσμα να νεκρωθεί το όργανο. Αυτό απαιτεί επείγουσα χειρουργική επέμβαση εντός ωρών για να απελευθερωθεί ο παγιδευμένος ιστός και να αποκατασταθεί η παροχή αίματος.
Με την χειρουργική επέμβαση υποχωρεί μεν η κήλη αλλά υπάρχει πιθανότητα να επανέλθει μετά την επέμβαση.
Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της επέμβασης;
Υπάρχουν 2 τρόποι για την αποκατάσταση της βουβωνοκήλης:
- ανοιχτή χειρουργική επέμβαση – όπου γίνεται μια τομή για να επιτρέψει στον χειρουργό να σπρώξει το εξόγκωμα πίσω στην κοιλιά.
- μέθοδος TEP (Total Extra Peritoneal Repair), που ονομάζεται στα ελληνικά Ολική Εξωπεριτοναϊκή αποκατάσταση της κήλης λαπαροσκοπικά– εφαρμόζεται για όλα τα είδη κήλης. Είναι μια λιγότερο επεμβατική, αλλά πιο δύσκολη, τεχνική όπου γίνονται αρκετές μικρότερες τομές, επιτρέποντας στον χειρουργό να χρησιμοποιήσει εργαλεία για την αποκατάσταση της κήλης και τοποθέτηση πλέγματος στα σημεία όπου βρίσκεται η κήλη.
Η αποκατάσταση γίνεται εντός 6 εβδομάδων.
Τρόποι Αντιμετώπισης
Η αντιμετώπιση της κήλης εξαρτάται από τον τύπο και τη σοβαρότητα της κήλης, καθώς και από τα συμπτώματα που παρατηρούνται.
Οι επιλογές αγωγής μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Συχνή ιατρική παρακολούθηση: Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ιατρός μπορεί να παρακολουθεί την κήλη και τα συμπτώματα της για να αξιολογήσει περαιτέρω την πρόοδό της.
- Χειρουργική επέμβαση: Σε περιπτώσεις όπου ο πόνος ή οι επιπλοκές είναι σοβαρές, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι απαραίτητη για την υποχώρηση της κήλης.
- Διατροφή: Χρειάζεται να ακολουθείτε μια διατροφή που θα μπορούσε να αποτρέψει την επιδείνωση της κήλης, θα ενδυναμώσει τους μύες και θα διατηρήσει την υγεία σε βέλτιστα επίπεδα. Συνεπώς συνίστανται:
- άφθονη πρωτεΐνη
- κατανάλωση τουλάχιστον 2 λίτρων νερού την ημέρα
- Μείωση του καθιστικού τρόπου ζωής & συχνή σωματική δραστηριότητα, ώστε να αποφευχθούν καταστάσεις όπως η δυσκοιλιότητα η οποία θα μπορούσε να επιδεινώσει την κήλη εάν βρίσκεται στην περιοχή της κοιλιάς.
Εκτός από τη θεραπεία μιας κήλης και την πρόληψη της επιδείνωσης της, συνίστανται και τα παρακάτω:
- Συχνός έλεγχος βάρους.
- Ελάττωση σωματικής δραστηριότητας ή ύπνου αμέσως μετά το φαγητό.
Μείωση πρόσληψης πικάντικων τροφών, καφεΐνης και αλκοόλ.
Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν κείμενο έχουν καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ιατρικές συμβουλές. Αποκλειστικός υπεύθυνος για την ορθή και ολοκληρωμένη ενημέρωση, διάγνωση και πιθανή θεραπεία σε οποιοδήποτε θέμα υγείας αντιμετωπίζετε, είναι ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας, στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.
