Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι μια μορφή καρκίνου που ξεκινά στο παχύ έντερο (κόλον). Πρέπει να γνωρίζουμε πως οι τροφές μετά την είσοδό τους στο στομάχι οδηγούνται στο λεπτό έντερο, όπου εκεί τα θρεπτικά συστατικά απορροφώνται και ό,τι απομένει αποβάλλεται μέσω κοπράνων από το παχύ έντερο. Όταν όμως τα κύτταρα στο εσωτερικό του παχέος εντέρου (κόλον) δεν αποβάλλονται και δεν αντικαθίστανται με καινούρια, εξαιτίας κάποιας αιτίας , πολλαπλασιάζονται με αποτέλεσμα τη δημιουργία πολύποδων ή αδενωμάτων (μικρές μη καρκινικές καλοήθεις ομάδες κυττάρων). Με την πάροδο του χρόνου, ορισμένοι από αυτούς τους πολύποδες μπορεί να μετατραπούν σε καρκίνο του παχέος εντέρου.
Στατιστικά επισημαίνεται ως η 2η αιτία θανάτου παγκοσμίως και 3η πιο συχνή κακοήθης νόσος τόσο σε άνδρες αλλά και γυναίκες. Πλήττεται το 90% των ατόμων ηλικίας 50 ετών και άνω και η θνησιμότητα αγγίζει το 8,7% στα 100.000 άτομα. Βέβαια μπορεί να συμβεί και σε οποιαδήποτε ηλικία ανάλογα τους παράγοντες κινδύνου.
Παρακάτω αναφέρονται κάποιοι άλλοι τύποι καρκίνου μπορεί να επηρεάσουν το παχύ έντερο:
- λέμφωμα
- καρκινοειδείς όγκοι
- μελάνωμα
- σαρκώματα
Παράγοντες κινδύνου
Ορισμένοι από τους παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν την εκδήλωση του καρκίνου του παχέος εντέρου αφορούν:
- Ηλικία: Ο κίνδυνος αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας. Ιδιαίτερη προσοχή και πρόληψη σε άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών.
- Οικογενειακό ιστορικό: Άτομα με γονιδιακή κληρονομικότητα έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
- Φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου: ελκώδεις κολίτιδες και η νόσος του Crohn παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο νεοπλασίας και μετάλλαξης.
- Φυλή: Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι πιο κοινός σε αφροαμερικανούς λαούς από ό,τι σε άλλες εθνοτικές ομάδες.
- Παχυσαρκία: τα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα έχουν 10% πιθανότητα να εκδηλώσουν τη πάθηση συχνότερα.
- Κάπνισμα.
- Αλκοόλ.
- Έλλειψη σωματικής άσκησης.
- Κατανάλωση κόκκινου κρέατος.
- Ιστορικό πολλαπλών πολυπόδων παχέος έντερου.
Στάδια καρκίνου παχέος εντέρου
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αξιολογείται σε στάδια ανάλογα με το πόσο προχωρημένη είναι η ασθένεια και πόσο έχει επηρεάσει το παχύ έντερο και τους γύρω ιστούς.
Τα στάδια του ταξινομούνται ως εξής:
- Στάδιο 0: Ο καρκίνος βρίσκεται στην επιφάνεια του εσωτερικού τοιχώματος του παχέος εντέρου και δεν έχει εξαπλωθεί στους γύρω ιστούς ή το αιμοφόρο σύστημα.
- Στάδιο I: Ο καρκίνος έχει εισχωρήσει στο τοίχωμα του παχέος εντέρου, αλλά δεν έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος.
- Στάδιο II: Ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί στο τοίχωμα του παχέος εντέρου και μπορεί να έχει επηρεάσει γύρω ιστούς ή λεμφαδένες, αλλά δεν έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος.
- Στάδιο III: Ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί στο τοίχωμα του παχέος εντέρου και έχει επηρεάσει λεμφαδένες, αλλά δεν έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος.
- Στάδιο IV: Ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε πολλά μέρη του σώματος, όπως ηπατικός ιστός, πνεύμονας, εγκέφαλος και οστά (μετάσταση).
Η σωστή ανίχνευση και αντιμετώπιση του καρκίνου του παχέος εντέρου σε έγκαιρο στάδιο μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση και πιθανή μετάσταση του όγκου σε άλλα όργανα του σώματος.
Συμπτώματα
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να προχωρήσει σε σημαντικό βαθμό πριν εμφανιστούν συμπτώματα. Μερικά πρώιμα συμπτώματα που μπορούν να προειδοποιήσουν για εμφάνιση της νόσου και αξίζουν προσοχή είναι:
Πρώιμα συμπτώματα:
- Αλλαγή στη συχνότητα ή την υφή των κενώσεων του εντέρου,
- Στομαχικό άλγος
- Αδυναμία, κόπωση
- Αίσθημα επείγουσας ανάγκης για τουαλέτα/κένωση
- Αδυναμία στα πόδια
- Διόγκωση κοιλιάς
- Απώλεια βάρους
- Δυσκοιλιότητα-Διάρροια
- Αιμορραγία πρωκτού ή κοπράνων
- Ναυτία, εμετοί
Αν τα παρακάτω συμπτώματα διαρκούν για περισσότερο από δύο εβδομάδες, πρέπει να συμβουλευτείτε έναν γιατρό.
Ανησυχητικά συμπτώματα
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Πυρετός
- Άνοια
- Σιδηροπενική αναιμία
- Οξύς αποφρακτικός ειλεός
Επιπλέον, είναι σημαντικό να εξετάζεστε τακτικά αν είστε άνω των 50 ετών ή έχετε ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου στην οικογένειά σας. Η πρόληψη και η έγκαιρη ανίχνευση είναι καίριας σημασίας για την αντιμετώπιση του καρκίνου του παχέος εντέρου.
Διάγνωση
Η διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου συνήθως επιτυγχάνεται μέσω εξετάσεων που αξιολογούν την ύπαρξη και το βαθμό της καρκινικής νόσου. Οι εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Σιγμοειδησκόπηση: Κατά τη σιγμοειδησκόπηση, ένα ενδοσκόπιο με μια κάμερα τοποθετείται στο μέρος του παχέος εντέρου για περαιτέρω εξέταση και ανάλυση.
- Κολονοσκόπηση: Κατά την κολονοσκόπηση, το ενδοσκόπιο κάνει μια πλήρη και ενδελεχή εξέταση του παχέος εντέρου και βοηθά στον εντοπισμό πολύποδων ή όγκων (καλοήθη ή κακοήθη).
- Ειδικές εξετάσεις αίματος: CEA (καρκινοεμβρυϊικό αντιγόνο), προκαθορισμός ύπαρξης ή μη της καρκινικής νόσου.
- Αξονική τομογραφία άνω-κάτω κοιλίας/θώρακος (CT).
- Λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (fMRI).
- Ποζιτρονική τομογραφία (PET-SCAN).
Οι παραπάνω εξετάσεις παρέχουν μια πιο λεπτομερή εικόνα του εσωτερικού του παχέος εντέρου και βοηθούν στον καθορισμό έκτασης του όγκου (αν υπάρχει) και σε περίπτωση ήδη εκδήλωσης της ασθένειας σε ποιο στάδιο βρίσκεται ο ασθενής.
- Βιοψία: Σε περίπτωση που υπάρχει ύποπτος όγκος, η βιοψία παρέχει πληροφορίες για τη φύση του, βοηθώντας έτσι στην ακριβή διάγνωση και θεραπεία.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι εξετάσεις που χρειάζονται για τη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου μπορεί να είναι επώδυνες. Ωστόσο, είναι σημαντικό η έγκαιρη πρόληψη ή εντόπιση και φυσικά θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου.
Θεραπεία & Αντιμετώπιση
Η θεραπεία και η αντιμετώπιση του καρκίνου του παχέος εντέρου εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το στάδιο του καρκίνου, η υγεία του ασθενούς και η έκταση του όγκου.
Οι κύριες μέθοδοι αντιμετώπισης του καρκίνου του παχέος εντέρου περιλαμβάνουν:
- Χειρουργική επέμβαση: Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να περιλαμβάνει την αφαίρεση του όγκου και μέρος περιοχής γύρω από αυτόν.
- Λαπαροσκοπική κολεκτομή: έχει τα ίδια αποτελέσματα με την χειρουργική επέμβαση, απλά διαφοροποιείται ως προς την ταχεία ανάρρωση, το μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο και τις επιπλοκές του ασθενούς.
- Χημειοθεραπεία: Η χημειοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί πριν ή μετά την επέμβαση για αποτροπή επανεμφάνισης του όγκου. Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να λάβουν χημειοθεραπεία (φάρμακα) ως μερική αντικατάσταση της χειρουργικής επέμβασης, εάν η χειρουργική επέμβαση δεν είναι κατάλληλη γι’ αυτούς.
- Ακτινοθεραπεία: Η ακτινοθεραπεία είναι μια θεραπευτική επιλογή που χρησιμοποιεί την ακτινοβολία για να εξαλείψει τα καρκινικά κύτταρα και να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης ή μετάστασης.
- Θεραπεία με σωστή διατροφή:
Η διατροφή μπορεί να παίξει έναν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και την αντιμετώπιση του καρκίνου του παχέος εντέρου. Υπάρχουν ορισμένες συστάσεις για μια υγιεινή διατροφή που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.
- Η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, ολικών σιτηρών και ψαριών συσχετίζεται με μείωση του κινδύνου εμφάνισης.
- Διατροφή που είναι υψηλή σε φυτικές ίνες μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της υγείας του εντέρου και στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου.
- Μείωση κατανάλωσης αλκοόλ και καπνίσματος.
- Εντατική σωματική άσκηση και μείωση καθιστικής ζωής.
Προσδόκιμο ζωής
Το προσδόκιμο ζωής για κάποιον που έχει διαγνωστεί με καρκίνο του παχέος εντέρου εξαρτάται από:
- Το στάδιο του καρκίνου
- Την ηλικία
- Τη γενική υγεία του ατόμου
- Την αποτελεσματικότητα της θεραπείας
Σε γενικές γραμμές, το προσδόκιμο ζωής για κάποιον με καρκίνο του παχέος εντέρου έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια λόγω της βελτίωσης της πρόληψης, διάγνωσης και της θεραπείας. Συγκεκριμένα, το ποσοστό επιβίωσης στα 5 χρόνια από την στιγμή διάγνωσης της νόσου είναι περίπου στο 65% με ενθαρρυντικά ευρήματα για καλύτερες προοπτικές επιβίωσης στα άτομα που βρίσκονται στα πρώιμα στάδια της ασθένειας.
Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν κείμενο έχουν καθαρά ενημερωτικό σκοπό και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ιατρικές συμβουλές. Ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος για την έγκυρη ενημέρωση, διάγνωση και πιθανή θεραπεία σε οποιοδήποτε θέμα υγείας αντιμετωπίζετε και στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.
