Καρκίνος του Δέρματος: Στάδια, Αίτια, Συμπτώματα και Θεραπεία

ΑΡΧΙΚΗ » Καρκίνος του Δέρματος: Στάδια, Αίτια, Συμπτώματα και Θεραπεία

Ο καρκίνος του δέρματος αποτελεί τον πιο κοινό από όλους τους τύπους καρκίνου. Αφορά την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη μη φυσιολογικών κυττάρων στην επιδερμίδα, το πιο εξωτερικό στρώμα του δέρματος, που προκαλείται από μη αναστρέψιμη βλάβη του DNA που πυροδοτεί μεταλλάξεις. Αυτές οι μεταλλάξεις κάνουν τα κύτταρα του δέρματος να πολλαπλασιάζονται γρήγορα και να σχηματίζουν κακοήθεις όγκους. Μπορεί να εμφανιστεί ως ένας μικρός ερυθρός κόκκος ή ένα μελανωμένο σημάδι, αλλά μπορεί επίσης να εμφανιστεί και σαν μια επώδυνη, φουσκωμένη περιοχή.

Οι κύριοι τύποι καρκίνου του δέρματος είναι:

1. το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα
2. το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα
3. το μελάνωμα

Στάδια Καρκίνου του Δέρματος

Τα στάδια καρκίνου του δέρματος καθορίζονται από το μέγεθος του όγκου, το βάθος στο οποίο εισχωρεί και το αν έχει εξαπλωθεί σε κοντινά αιμοφόρα αγγεία και λεμφαδένες.

Εδώ είναι τα κύρια στάδια καρκίνου του δέρματος:

1. Στάδιο 0: Η κακοήθεια περιορίζεται στην επιφάνεια του δέρματος και δεν έχει εισχωρήσει σε γειτονικούς ιστούς ή αιμοφόρα αγγεία. Ονομάζεται καρκίνος δέρματος in situ.
2. Στάδιο Ι: Η κακοήθεια έχει εισχωρήσει στην πρώτη στρώση του δέρματος (επιδερμίδα), αλλά δεν έχει εξαπλωθεί στους γύρω ιστούς.
3. Στάδια ΙΙ και ΙΙΙ: Η κακοήθεια έχει εισχωρήσει σε βαθύτερα στρώματα του δέρματος και ενδεχομένως στους γύρω ιστούς και στα αιμοφόρα αγγεία. Το στάδιο II αναδεικνύει έναν μικρότερο όγκο σε σύγκριση με το στάδιο III, ο οποίος αναδεικνύει έναν μεγαλύτερο όγκο.
4. Στάδιο IV: Η κακοήθεια έχει επεκταθεί σε άλλα μέρη του σώματος μακριά από το αρχικό σημείο. Αυτό ονομάζεται μεταστατικός καρκίνος του δέρματος.

Είναι σημαντικό να διαγνωστεί ο καρκίνος του δέρματος στα πρώτα στάδιά του, καθώς αυτό δίνει τις καλύτερες πιθανότητες θεραπείας και ανάρρωσης.

Αίτια

Το βασικότερο αίτιο του καρκίνου του δέρματος είναι:

• Η έκθεση στις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου (UVA & UVB) καθώς οι άμεσα προσβαλλόμενες περιοχές του σώματος, πρόσωπο, ώμοι και οι βραχίονες είναι εκείνες που εκτίθενται περισσότερο
• Χρήση σολάριουμ με υπεριώδη ακτινοβολία
• Η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο χωρίς προστασία
• Η παρατεταμένη έκθεση σε ώρα που η ακτινοβολία είναι έντονη

Επιπλέον, άλλοι παράγοντες που μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη του καρκίνου του δέρματος είναι:

• Γενετικοί παράγοντες: η κληρονομικότητα, καθώς άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου έχουν αυξημένο ποσοστό (50%) να εμφανίσουν τη νόσο.
• Ηλικία: Η ηλικία μπορεί να συντελέσει στην ανάπτυξη του καρκίνου του δέρματος. Η νόσος είναι σπάνια σε παιδιά και νέους.
• Ανοσολογικά θέματα: Ανοσία εξαιτίας ορισμένων φαρμάκων, θεραπειών ανοσοκατασταλτικών νοσημάτων, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου του δέρματος.
• Κάπνισμα
• Λοιμώξεις από τον ιό HPV

Εάν υποπτεύεστε ότι είστε εκτεθειμένοι σε έναν από τους παραπάνω παράγοντες κινδύνου, είναι σημαντικό να διατηρείτε το δέρμα σας προστατευμένο από τον ήλιο και να το ελέγχετε συχνά για αλλαγές ή νέα σημάδια.

Συμπτώματα & Μετάσταση

Ο καρκίνος του δέρματος μπορεί να εμφανίζει διάφορα συμπτώματα, ανάλογα με τον τύπο και το στάδιο.

• Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα:

Εμφανίζεται ως μικρή, λεία, ανάγλυφη ουλή ή οζίδιο ή ερυθηματώδης κηλίδα, που μπορεί να είναι ανώμαλα περιεγραμμένη. Συχνά προκαλεί αιμορραγία, έντονη φαγούρα, ανύψωση του δέρματος και δεν υπάρχει πλήρη επούλωση. Δε προκαλεί συνήθως μεταστάσεις αλλά, καταστρέφει τους ιστούς τοπικά.

• Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα:

Εμφανίζεται συνήθως ως μια κόκκινη, καρκινωματώδης κηλίδα στο δέρμα. Μπορεί να αιμορραγεί εύκολα, η πληγή παραμένει εβδομάδες και δημιουργεί κρούστες. Εδώ παρατηρούνται συχνά μεταστάσεις και πλήρης καταστροφή των ιστών.

• Το μελάνωμα: 

Αναπτύσσεται από μελανοκύτταρα, είναι λιγότερο κοινός  τύπος καρκίνου αλλά και ο πιο επιθετικός. Μπορεί να σχηματιστεί στο δέρμα, στις πατούσες, στα χέρια/παλάμες, στο τριχωτό της κεφαλής και στο στόμα. Το μελάνωμα προκαλεί την πλειοψηφία των θανάτων από καρκίνο του δέρματος. Ο κανόνας ABCDE είναι μια μέθοδος για τον εντοπισμό κοινών σημείων μελανώματος. Παραμείνετε σε εγρήγορση και ενημερώστε το γιατρό σας εάν παρατηρήσετε σπίλους («ελιά») που έχουν οποιοδήποτε από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

• Α: Ασυμμετρία
• B (Border): Τα σύνορα είναι ανομοιόμορφα, οδοντωτά ή κακώς καθορισμένα
• C (Color): Το χρώμα δεν είναι ομοιόμορφο και μπορεί να περιλαμβάνει διαφορετικές αποχρώσεις του καφέ ή του μαύρου ή μερικές φορές με κηλίδες ροζ, κόκκινου, μπλε ή λευκού
• D (Diameter): Ο σπίλος είναι μεγαλύτερος από 6 χιλιοστά
• E  (Evolution): Μεταβολή σε μέγεθος, σχήμα και χρώμα

Οι μεταστάσεις του καρκίνου του δέρματος μπορούν να επηρεάσουν τα γειτονικά λεμφαγγεία και να εξαπλωθούν σε απομακρυσμένα όργανα μέσω της κυκλοφορίας του αίματος ή του λεμφικού συστήματος. Οι συνηθέστερες τοποθεσίες μετάστασης είναι οι πνεύμονες, ήπαρ, τα οστά, ο εγκέφαλος και άλλα μέρη του σώματος. Οι συνήθεις ενδείξεις της μετάστασης περιλαμβάνουν αδυναμία και κόπωση, ανεξήγητη απώλεια βάρους, πόνο ή αίσθημα πίεσης στην περιοχή της μετάστασης, αναπνευστικές δυσκολίες και δυσκολία στις βασικές λειτουργίες του οργανισμού.

Θεραπεία

Η θεραπεία του καρκίνου του δέρματος εξαρτάται από τον τύπο, το στάδιο και το σημείο έκθεσης, καθώς και από ατομικές παραμέτρους του ασθενούς.

Οι κύριες μέθοδοι θεραπείας που χρησιμοποιούνται για τον καρκίνο του δέρματος περιλαμβάνουν:

1. Χειρουργική επέμβαση: Η αφαίρεση του καρκίνου και μιας περιοχής υγιούς ιστού γύρω από αυτόν (ευρεία εκτομή) για τη θεραπεία των βασικοκυτταρικών και ακανθοκυτταρικών καρκινωμάτων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι δυνατή η αφαίρεση με λέιζερ ή η ηλεκτροχειρουργική εκτομή.
2. Ακτινοθεραπεία: χρήση ακτινών υψηλής ενέργειας με σκοπό την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Συστήνεται συχνά για τη θεραπεία των καρκινωμάτων του δέρματος που δεν μπορούν να αφαιρεθούν χειρουργικά, ή σαν συμπληρωματική θεραπεία μετά τη χειρουργική εκτομή.
3. Κρυοθεραπεία: τα καρκινικά κύτταρα καταστρέφονται με υγρό άζωτο.
4. Καυτηριασμός και απόξεση.
5. Φωτοδυναμική θεραπεία (PDT).
6. Απλή θεραπεία με αλοιφές και ειδικά διαλύματα.

Πρόληψη & Αλλαγή τρόπου ζωής

Η πρόληψη του καρκίνου του δέρματος περιλαμβάνει μια σειρά μέτρων που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισής του. Ορισμένες συμβουλές πρόληψης περιλαμβάνουν:

• Προστασία από τον ήλιο: Χρησιμοποιήστε πάντα προστατευτικά μέτρα κατά την έκθεση στον ήλιο, όπως  χρήση αντηλιακού με υψηλό δείκτη προστασίας (SPF), καπέλο, γυαλιά ηλίου και αποφυγή έκθεσης κατά τις ώρες μεγαλύτερης ηλιακής έκθεσης (11 π.μ. – 4 μ.μ.).
• Αποφυγή ηλιοθεραπείας και κρεμών με bronzers ή λαμπερά αποτελέσματα.

Έλεγχος & επανέλεγχος της επιδερμίδας: αυτοεξέταση της επιδερμίδας σε τακτά χρονικά διαστήματα για την ανίχνευση οποιωνδήποτε αλλοιωμένων κηλίδων, ουλών που αλλάζουν χρώμα, μέγεθος και σχήμα.

Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν κείμενο έχουν καθαρά ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ιατρικές συμβουλές. Ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος για την ορθή και ολοκληρωμένη ενημέρωση, διάγνωση και πιθανή θεραπεία σε οποιοδήποτε θέμα υγείας αντιμετωπίζετε και στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.