Η ιλαρά είναι μια εξαιρετικά μεταδοτική ιογενής λοίμωξη που επηρεάζει το αναπνευστικό σύστημα και συνήθως εμφανίζεται κατά την παιδική ηλικία. Από την ασθένεια αυτή μπορεί να προκληθούν σοβαρές επιπλοκές, ακόμη και θάνατο.
Για πολλά χρόνια, η ασθένεια είχε σχεδόν εξαφανιστεί λόγω της υψηλής εμβολιαστικής κάλυψης. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχει επανεμφανιστεί λόγω της αυξανόμενης άρνησης του εμβολιασμού. Παγκοσμίως, εκτιμάται ότι εμφανίζονται περίπου 20.000.000 περιστατικά ιλαράς ετησίως. Ο αριθμός των θανάτων από ιλαρά φτάνει τους 197.000, με τη συντριπτική πλειονότητα αυτών να σημειώνεται στην Ινδία.
Η ιλαρά είναι πολύ μεταδοτική και το 90% των μη ανοσοποιημένων ατόμων που έρχονται σε επαφή με μολυσμένο άτομο θα νοσήσουν. Πιο συγκεκριμένα υπολογίζεται ότι ένας μόνο ασθενής με ιλαρά μπορεί να μολύνει περίπου 12 έως 18 άτομα που δεν έχουν λάβει προστασία.
Ο ιός μεταδίδεται:
- Αερογενώς μέσω σταγονιδίων που αποβάλλονται από τη μύτη και το στόμα ενός μολυσμένου ατόμου όταν βήχει ή φταρνίζεται.
- Κατά την επαφή με μολυσμένες επιφάνειες.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει δίνουν οι παρακάτω ομάδες, καθώς θεωρούνται υψηλού κινδύνου:
- Μωρά και Βρέφη: Τα βρέφη και τα μωρά καθώς και τα μικρά παιδιά είναι πιο ευάλωτα στην ιλαρά, καθώς το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι ακόμη υπό ανάπτυξη.
- Άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί: Οι άνθρωποι που δεν έχουν λάβει το εμβόλιο κατά της ιλαράς δεν έχουν αναπτύξει ανοσία στον ιό.
- Άτομα σε ανοσοκαταστολή: Άτομα που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή λόγω μεταμόσχευσης οργάνων, αντικαρκινικής θεραπείας ή άλλων παθήσεων είναι πιο ευάλωτα στη νόσο.
- Εγκυμονούσες
- Ταξιδιώτες: Άτομα που ταξιδεύουν συχνά, ειδικά σε υποανάπτυκτες χώρες είναι πιθανό να έρθουν σε επαφή με τον ιό και να νοσήσουν ή να γίνουν φορείς του.
- Ηλικιωμένα άτομα
Η εμβολιαστική κάλυψη και ειδικά των ευπαθών ομάδων είναι καίριας σημασίας για την πρόληψη νόσησης και εξάπλωσης του ιού.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα εμφανίζονται περίπου 10-12 ημέρες μετά τη μόλυνση του ατόμου και ο χρόνος επώασης κυμαίνεται από 7-21 ημέρες. Ο ιός μεταδίδεται από 4 ημέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος έως και 5 ημέρες μετά. Τα κυριότερα συμπτώματα είναι της ιλαράς είναι:
- Ερυθρά εξανθήματα σε όλο το σώμα (διάρκειας από 4-7 ημέρες)
- Καταρροή
- Βήχας και καταπόνηση του αναπνευστικού
- Υψηλός πυρετός (έως και 41⁰C)
- Κοκκίνισμα ματιών
- Επιπεφυκίτιδα
- Ευαισθησία στο φως
- Ενόχληση στα αφτιά (ως και ωτίτιδα)
- Κεφαλαλγία
- Κόπωση
- Διάρροια
- Μικροσκοπικές λευκές κηλίδες (σε ούλα και εσωτερικό μέρος του μάγουλου)
Σε περίπτωση υποψίας για ιλαρά, είναι σημαντικό να αναζητηθεί άμεση ιατρική βοήθεια, καθώς η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και στη μείωση των επιπλοκών.
Πρόληψη και Θεραπεία
Για τον έλεγχο και την προστασία από την ιλαρά, προτείνεται ο άμεσος εμβολιασμός των ευπαθών ατόμων, καθώς και η ενημέρωση του κοινού σχετικά με τα χαρακτηριστικά και τη σοβαρότητα της πάθησης. Η ιλαρά παραμένει μια από τις σοβαρότερες προκλήσεις της δημόσιας υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο, επομένως επείγουν μέτρα για τον έλεγχο της και την προστασία του πληθυσμού. Η ενίσχυση της ευαισθητοποίησης για τα προληπτικά μέτρα και τον εμβολιασμό αποτελεί καίριο βήμα για τον περιορισμό της διάδοσης της νόσου και τη μείωση των θανάτων.
Το εμβόλιο της ιλαράς MMR (ιλαρά, παρωτίτιδα, ερυθρά) χορηγείται συνήθως σε δύο δόσεις:
1η: ηλικία 12-15 μηνών
2η: ηλικία 4-6 ετών
Είναι το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο εμβόλιο για την πρόληψη της ιλαράς, το πιο ασφαλές και αποτελεσματικό με σχεδόν το 97% των ατόμων που εμβολιάζονται με δύο δόσεις του εμβολίου MMR να είναι προστατευμένοι από την ιλαρά.
Επίσης επισημαίνονται:
- Καλή υγιεινή: Η ιλαρά μεταδίδεται μέσω της επαφής με τον ιό. Συστήνεται τακτικό πλύσιμο των χεριών, αποφυγή επαφής με ασθενείς και αερισμός των χώρων.
- Προστασία των ευπαθών ομάδων: Άτομα που ανήκουν σε ομάδες όπως νεογνά, εγκύους, και άτομα με μειωμένο ανοσοποιητικό σύστημα χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής και προφύλαξης από τον ιό.
Σε περίπτωση νόσησης από τον ιό της ιλαράς υπάρχουν μερικά βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν για την αντιμετώπιση αυτής:
- Περίθαλψη: Οι ασθενείς με ιλαρά χρειάζονται ξεκούραση και επαρκή ενυδάτωση για να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί νοσοκομειακή περίθαλψη για τη διαχείριση πιθανών επιπλοκών όπως πνευμονία ή εγκεφαλίτιδα.
- Χρήση φαρμάκων: Η χορήγηση αντιπυρετικών για τη μείωση του πυρετού, αναλγητικών για την ανακούφιση από τον πόνο, και αντιισταμινικών για την αντιμετώπιση του κνησμού είναι συνήθεις πρακτικές.
- Φροντίδα ματιών και των αφτιών: Και οι 2 αυτές περιοχές παρουσιάζουν αυξημένη ευαισθησία και είναι πιθανόν να έχουν επιπλοκές κατά την νόσηση.
- Αποφυγή εξάπλωσης: Επειδή η ιλαρά είναι ιογενής η απομόνωση του ασθενούς είναι σημαντική για την αποφυγή της μετάδοσης σε άλλα άτομα. Επίσης σημαντικός είναι ο σωστός καθαρισμός του χώρου και η προσωπική υγιεινή του ατόμου.
Η ιλαρά μας έχει δείξει ανά τα χρόνια ότι είναι μια ασθένεια που δεν πρέπει να υποτιμούμε και χρήζει μεγάλης προσοχής και άμεσης αντιμετώπισης, τόσο για την μείωση των πιθανών επιπλοκών όσο και για την αποφυγή εξάπλωσης της σε άλλους. Πρέπει να ακολουθούνται οι συμβουλές των ειδικών και να τηρείται το πρωτόκολλο του εμβολιασμού, ώστε να οδηγηθούμε σταδιακά στην μείωση και αργότερα στην εξάλειψη των κρουσμάτων.
Οι πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν κείμενο έχουν καθαρά ενημερωτικό σκοπό και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως ιατρικές συμβουλές. Ο εξειδικευμένος πάροχος υγείας σας είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος για την ορθή και ολοκληρωμένη ενημέρωση, διάγνωση και πιθανή θεραπεία σε οποιοδήποτε θέμα υγείας αντιμετωπίζετε και στον οποίο θα πρέπει να απευθύνεστε σε κάθε περίπτωση.
